Flexibel onderwijs op maat, dat recht doet aan verschillen tussen leerlingen & latere selectie om gelijke kansen te bevorderen en zo meer talent tot bloei te laten komen voor de BV Nederland. Dit advies verdient een constructieve dialoog.
Er zijn hardnekkige problemen in het voorgezet onderwijs (VO), maar er wordt weinig urgentie gevoeld. Het advies van de Onderwijsraad van een driejarige brugperiode, ook wel brede brugklas, en een slim differentiatiemodel kan voor beweging zorgen. Het advies verdient een constructieve dialoog en actieve meedenkkracht over differentiatiemodellen.
Bijna 30 jaar wordt er gesproken over het lerarentekort maar nog steeds zonder afdoende oplossingen. Leerlingen zijn niet gemotiveerd voor lessen. Dit is geconstateerd door de Inspectie en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. De wetenschap leert ons: zonder motivatie geen effectief leren.
De meest gestelde vraag van leerlingen is: ‘is dit ook voor de toets?’ Lesgeven en leren voor de toets is de uitwas van de focus op cijfers. De stress van ouders en kinderen in groep 8 voor de Cito toets. Een ander gevolg van de focus op cijfers, is de opkomst van het schaduwonderwijs. Ouders met geld sturen kinderen naar bijles, huiswerkbegeleiding of gespecialiseerde cursussen rekenen, taal of een ander vak. Dat levert vaak hogere cijfers op. De schaduwzijde is meer kansenongelijkheid. Kinderen van ouders die zich deze uitgaven niet kunnen permitteren, hebben het nakijken.
Dan het probleem van te vroege keuzes. In theorie kun je switchen en schakelen in het systeem, maar in de praktijk is dat veel ingewikkelder. De keuze op 12-jarige leeftijd legt het onderwijspad al aardig vast. Docenten ervaren grote werkdruk en onvrede over te grote klassen en het leerstofjaarklassensysteem. Tot slot van het rijtje problemen: van uur tot uur een ander vak, een andere docent met vaak andere regels bevordert niet effectief leren. Door al die problemen vermorsen we veel talent van jonge mensen in hun formatieve jaren. Me dunkt, genoeg problemen om na te denken over hoe het roer om kan.
Half april publiceerde de Onderwijsraad het advies: Later selecteren, beter differentiëren. In dit advies pakt de Raad te vroege keuzes aan, de Cito-stress van groep 8 leerlingen en ouders, de kansenongelijkheid, de onder advisering van kinderen met ouders uit lagere sociaal-economische posities en het probleem dat jongeren in verschillende schooltypen elkaar niet meer treffen op school. Een mooie eerste stap in het aanpakken van de hardnekkige problemen. De discussie over het advies richt zich vooral op de driejarige brugperiode, de brede brugklas, maar veel interessanter wordt de invulling van het differentiëren.
De Onderwijsraad daagt scholen uit een eigen differentiatiemodel te ontwikkelen. Het zou fijn zijn als schoolbesturen docenten ruimte geven om hier een intensieve dialoog over te voeren. Het biedt mogelijkheden om vakken en vakoverstijgende thema’s aan te bieden rondom maatschappelijke ontwikkelingen. De groepssamenstelling hoeft niet alleen op basis van leeftijd, maar ook op basis van interesses, passies, noodzakelijk voor een vervolgstudie of reeds vergaarde kennis.
Scholen hebben de maatschappelijke opdracht om werk te maken van kwalificatie, socialisatie en persoonswording. In de driejarige brugperiode zullen met name de laatste twee functies van het onderwijs veel systematischer kunnen worden opgepakt.
Het kabinet heeft scholen onlangs getrakteerd op 8,5 miljard euro voor het wegwerken van achterstanden en vertragingen door corona. Dit enorme bedrag is zeer waarschijnlijk niet geheel nodig voor het beoogde doel. Ik hoop dat scholen nu al gaan nadenken over een eigen differentiatiemodel en dat het ministerie van OCW deze voorlopers gaat helpen door een deel van 8,5 miljard hiervoor in te zetten.
Michiel Verbeek, oud-docent Economie en auteur van het boek Wie durft deze school aan?
5 mei 2021
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.
ADVERTENTIE
