Leve het onderwijs! – manifest van onderwijsbestuurders

Leve het onderwijs! vanuit vertrouwen

Onderwijscommunity heeft graag aandacht voor andere platformen en verbanden. Bewegingen die het onderwijs en de manier van werken bevragen en die durven het voortouw te nemen. Zeker als er zo’n daadkracht en levenslust vanuit gaat als van dit manifest. Doen wat ertoe doet, is het credo van Leve het Onderwijs! Daar spreken zij de onderwijsbestuurder op aan. Een beweging van verschilmakers in het onderwijs, zoals ze het zelf noemen, die een kanteling teweeg willen brengen.

“Zorgen dat kinderen/jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen. Daarvoor is het nodig dat zij gezien worden en het onderwijs krijgen dat zij verdienen. Alle onderwijsprofessionals spelen hierin een sleutelrol. Leve het Onderwijs! neemt hen serieus. Door vanuit vertrouwen ruimte te geven ontstaat het beste onderwijs. Dus graag je aandacht voor deze “bestuurders die bewegen van ‘doen zoals wij het altijd deden’ naar ‘werken vanuit de bedoeling’.” Onderaan de pagina ook een podcast gesprek met Frederique Six, over sturen op vertrouwen.

Door vanuit vertrouwen ruimte te geven ontstaat het beste onderwijs.

Ruimte geven aan ontwikkeling

Ruimte maken vraagt lef. Lef om los te laten, lef om niet klakkeloos de regels uit te voeren en lef om op je handen te zitten. Wij bestuurders hebben de mogelijkheid processen van verandering op gang te brengen en ruimte te creëren voor ontwikkeling. Wij faciliteren die ontwikkeling.

Van moeten naar mogen. Van ‘wat kan niet’ naar ‘wat kan wel’. Sturen op vertrouwen. Zo werken wij bestuurders aan het onderwijs van morgen. Onderwijs waarin kinderen/jongeren en onderwijsprofessionals de beste versie van zichzelf worden.

Leve het onderwijs! is een beweging van bestuurders

Deze kanteling is niet gemakkelijk en gaat ook niet vanzelf. Daarom zijn wij de beweging ‘Leve het Onderwijs!’ gestart. Bestuurders die bewegen van ‘doen zoals wij het altijd deden’ naar ‘werken vanuit de bedoeling’.

Wij jagen deze beweging aan door:

• academische werkplaats voor onderwijsbestuurders: hierin leren we van en met elkaar en doen we wetenschappelijk onderzoek naar het nieuwe besturen waarin vertrouwen en ruimte geven voorop staan. Een organisatie kan niet verder komen dan de bestuurder is in zijn ontwikkeling.
• het leve het onderwijs!-label: door aangesloten te zijn bij Leve het Onderwijs! laat je zien dat je jezelf ontwikkelt naar een nieuwe manier van besturen. We creëren een label dat deze continue ontwikkeling kenmerkt. Leve het Onderwijs! als een sterk merk.
• een klankbord te zijn voor beleid: voor nieuw bestuur zijn andere wetten en regels nodig. Bestuurders weten als geen ander wat nodig is voor goed onderwijs en wat in de weg zit. Daarom zijn wij klankbord voor beleidmakers, zodat ons geluid bij de vormgeving van beleid wordt meegenomen.

Onderstaande Manifest tekst is tot stand gekomen met dank aan de inzet van de verschillende bestuurders in de Workshots tijdens het Congrestival d.d. 31 oktober 2019.

Leve het onderwijs! verbindt zich aan ‘t volgende:

1. van controle schakelen naar vertrouwen

Onderwijsbestuurders werken expliciet vanuit vertrouwen. Wij accepteren onze kwetsbaarheid doordat wij kinderen/jongeren en collega’s ontwikkelruimte toevertrouwen.

“Wij beloven daarom dat:
– we de ander ruimte én ondersteuning geven om de opgave die hen is toevertrouwd naar eigen professioneel inzicht te vervullen;
– we elkaar de moed geven om ons ongemak uit te spreken, onze kwetsbaarheid te tonen en vertrouwen te hebben.”

2. intrinsieke motivatie en speelruimte

Onderwijsbestuurders gaan in hun bestuursstijl uit van de intrinsieke motivatie van mensen en creëren speelruimte om die te laten ontstaan.

“Wij beloven daarom dat:
– we sturen op de bevordering van de basisbehoeften competentie, relatie en autonomie;
– we de ruimte bewaken die het nodig heeft.”

3. transparant zijn als beroepsgroep/ je willen verantwoorden

Onderwijsbestuurders dienen, deugen en doen deugd en hebben daarmee een voorbeeldfunctie die vertrouwen in de organisatie en samenleving oplevert. Vanuit dit uitgangspunt wordt hun wijze van verantwoording willen afleggen gekenmerkt door het aangaan van de dialoog binnen en buiten de organisatie.

“Wij beloven daarom dat:
– we ons transparant verantwoorden over ons handelen, de keuzes en de effecten daarvan;
– we aanspreekbaar zijn.”

4. eigen ontwikkeling: de bestuurder als persoon

Onderwijsbestuurders werken aan persoonlijke groei en nodigen zo anderen uit om op een vergelijkbare manier met de eigen professie bezig te zijn. Zij vertrouwen er op samen lerend verder te komen vanuit het besef het zelf ook niet altijd te weten.

“Wij beloven daarom dat:
– we lerend in ons werk staan en open zijn over onze fouten;
– we structureel tijd maken voor delen en leren.”

5.  waarden toevoegen/ voor- en naleven

Onderwijsbestuurders leren ZIJN wat ze zeggen. Zij leven voor welke menselijke waarden leidend zijn voor beleid, beslissingen en gedrag.

“Wij beloven daarom dat:
– we durven twijfelen en laten zien dat dat soms spannend is;
– we het oneens durven zijn – in dialoog.”

6. dialoog aangaan

Onderwijsbestuurders laten zien dat ze met aandacht in contact zijn. Ze willen het waarom begrijpen van het denken en handelen van hun gesprekspartners. Zij stimuleren deze manier van dialoog voeren in de hele organisatie.

“Wij beloven daarom dat:
– we samen wederkerig leren;
– we tijd en ruimte maken voor verdiepend contact.”

Luister ook onderstaande podcast: Jan Jaap Hubeek in gesprek met Frederique Six.

Van controleren naar vertrouwen. In deze aflevering is Frédérique Six te gast. Frédérique is universitair hoofddocent bij de afdeling Bestuurswetenschap en Politicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, afdeling Bestuurswetenschap en Politicologie. Als vertrouwensexpert weet Frederique de vertaling van theorie naar praktijk te maken.

Frédérique onderzoekt publieke governance vraagstukken met speciale aandacht voor governance die vertrouwen bouwt (de relatie tussen vertrouwen en beheersing). Naast wetenschappelijk onderzoek verzorgt Frédérique onderwijs over deze thema’s. Zie met name de opleiding voor professionals Sturen en leidinggeven vanuit vertrouwen van de VU School of Governance.