Filosoof Jan Bransen over wat er mis is in het onderwijs. Dat we uitgaan van eerst leren, dan leven. Het onderwijs focust op cognitieve vaardigheden en propageert dit met een passief proces.
Jan Bransen gaat in dit boek een aantal vooronderstellingen te lijf die fundamenteel zijn voor het onderwijs zoals wij dat georganiseerd hebben. Eén daarvan impliceert dat het leven uit twee delen bestaat: één deel waarin geleerd wordt, en één deel waarin gewerkt wordt.In Nederland moeten jongeren ten minste tot hun zestiende verplicht naar school, en het merendeel verblijft daar nog enkele jaren langer. Eenmaal op de arbeidsmarkt aangekomen, blijkt dat het genoten onderwijs de verlangde vaardigheden nauwelijks ontwikkeld heeft. Dat is te wijten aan een tweetal andere vooronderstellingen.
De eerste is dat het onderwijs louter de cognitieve vaardigheden van leerlingen dient te ontwikkelen. De tweede is dat leren een passief proces is, waarbij de leerlingen niets meer doen dan ontvangen wat de leerkracht hen toezendt. Volgens Bransen vervormen deze vooronderstellingen niet alleen het onderwijs, maar ook de leerlingen die dat onderwijs ondergaan. Leren is een levenslang, praktisch en actief proces. In ons systeem leert de leerling toetsen af te leveren, meer dan dat ze de kennis actief eigen maken.
Hoe ouder je bent als je de arbeidsmarkt betreedt, hoe langer je in het onderwijs hebt rondgehangen, hoe hoger je diploma is, hoe meer je de afstand tussen jouw opleiding en de arbeidsmarkt zult beleven als een rolafstand. Want je kunt maar één ding: de rol van leerling spelen.
Bransens vergezicht van het ideale onderwijsbestel wijkt – met name voor de middelbare school – dan ook aanzienlijk af van hoe het huidige stelsel. Een schoolgebouw zou in zijn visie een plek moeten zijn waarin mensen leren om de diverse rollen te spelen die de samenleving van hen verlangt te spelen (en, niet onbelangrijk: die ze zelf ook willen spelen). Trek de praktijk het onderwijs in. Die visie wordt echter te vrijblijvend uitgewerkt om echt te kunnen overtuigen. Toch vallen er belangrijke lessen uit te trekken.
De auteur blijft niet hangen in het benoemen van wat er mis is in het onderwijs. Hij gaat uitvoerig in op hoe hij het onderwijs georganiseerd zou willen zien. Daarbij schetst hij nadrukkelijk basislijnen die hij globaal uitwerkt. Het is dus niet een heel praktisch puntenlijstje met tips die je morgen kan gebruiken. Maar dat is ook net niet de bedoeling, gezien de complexiteit van de problemen die hij beschrijft.
Het gaat de auteur om een mentaliteitsverandering, om een herziening van wat wij stilzwijgend voor vanzelfsprekend houden als we het met elkaar over ons onderwijs hebben. Dat is nodig omdat onze impliciete aannames over de aard en de functie van ons onderwijs incoherent zijn.
Gevormd of vervormd? Een pleidooi voor ander onderwijsde Leesclub van alles en de Radboud universiteit
“Het onderwijs er moet gewoon een bom op gegooid worden.”
npo radio1 – een boeiend interview met onderwijsexpert Jan Jaap Hubeek en filosoof Jan Bransen.
Zestien scholen in Nederland zijn deze week dicht. Zo’n 5400 leerlingen missen hierdoor een hele week onderwijs. Leraren gebruiken deze dagen om na te denken over een structurele oplossing voor het lerarentekort. ‘Het is nu echt crisis. Maar crisis betekent niet alleen gevaar, maar ook een kans.’
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.
ADVERTENTIE
