Artikelen & Blogs

 

Soms word je door iets geraakt en dan gaat er van binnen iets ‘open’. Een bepaalde nieuwsgierigheid ontstaat. Een vraagstuk ontvouwt zich en de dagen en weken erna blijft dat vraagstuk telkens op de achtergrond meespelen. Onwillekeurig verdiep je je erin. Je praat erover met mensen en alles wat met dit onderwerp te maken heeft, dat neem je in je op.

Dat had ik de afgelopen periode met de diagnose ADHD. In dit artikel wil ik graag mijn persoonlijke bespiegelingen met jullie delen, met als doel om een andersoortig gesprek over ADHD te openen en weer eens met frisse ogen te kijken naar het gedrag van een kind.

De eerste trigger van mijn verwondering was een gesprek met een volwassene over diens ADHD. Bepaalde opmerkingen raakten mij en dit resulteerde erin dat ik me afvroeg of er ook andere oorzaken kunnen zijn die tot de symptomen van ADHD leiden.

Beweeglijke Kerntalenten

Toevallig sprak ik die week Danielle Krekels, van CoreTalents, over “KernTalenten”. Ieder mens heeft zijn eigen, unieke combinatie van KernTalenten en die vormen als het ware zijn blauwdruk. Zijn programmering, zo je wilt. Danielle legde uit dat, van de 23 KernTalenten die zij ontdekt heeft, er wel zes te maken hebben met beweging. Zes!
Dat betekent dat een kind dat 3, 4 of zelfs 6 KernTalenten op het gebied van beweging heeft, MOET bewegen. Dat is zijn blauwdruk, dat is zijn talent. Fysiek is hij een cheeta.
Hij moet dit talent oefenen en verder ontwikkelen. Het bewegen is dat, wat hij later zal gaan bijdragen aan de samenleving.

Onderdrukte zelf

Helaas, in de meeste scholen moet dit kind bijna de hele dag stilzitten. Hij moet zijn natuurlijke aanleg onderdrukken terwijl zijn hersenen hem telkens de opdracht geven om zijn lijf te gebruiken. Dat onderdrukken van het ‘zelf’ vergroot dan weer de onrust. Als de cheeta in de dierentuin, die onophoudelijk heen en weer loopt. Wordt dit wellicht wel eens verward met ADHD?

Vervolgens was ik op een school, op groepsbezoek. Daar zag ik twee jongens van 7 jaar, allebei aangemerkt met de term ADHD. De twee jongens ‘voelden’ voor mij echter zo anders.
Bij de ene jongen leek het onrustige gedrag eerder voort te komen uit emotionele onrust. Het deed mij denken aan een wanhopige schreeuw om aandacht. Of het wegvluchten van innerlijke pijn. Het gedrag zou dan kunnen fungeren als zijn belangrijkste middel tot communicatie. Hij heeft nog niet de inzichten of de woorden om zich te uiten en zijn gedrag is het enige dat spreekt over zijn innerlijke wereld.

Het autonome systeem verhinderen

Mijn gedachten dwaalden vervolgens af naar volwassenen met een te grote innerlijke pijn. Als de pijn niet te dragen is, kan het zijn dat de volwassene zich wendt tot verdovende middelen om maar niet ‘naar binnen’ te hoeven gaan. De pijn wordt onderdrukt en de volwassene raakt steeds verder van zichzelf verwijderd. Wat gebeurt er in de ontwikkeling van een kind met emotionele problemen als hij ADHD-medicatie krijgt voorgeschreven? Worden de prikkels van binnen dan ook gefilterd? En worden daardoor zijn gevoelens onderdrukt, en dáárdoor zijn gedrag? Of werkt dat anders? Het lijkt mij dat hij dan in ieder geval zijn taal kwijt is. Zou er, in plaats van medicatie, ook iets anders zijn dat zo’n jongen zou helpen?

Contact met eigen lijf

Bij de andere jongen leek het beweeglijke gedrag eerder een noodzaak om telkens contact te maken met het eigen lijf. Vanuit de theorie van de reflex-integratie weet ik dat de verbindingen tussen de hersenenhelften soms niet goed ontwikkeld zijn en dat het kind daardoor zijn eigen lichaam niet goed kan waarnemen. Zo’n kind is telkens op zoek naar contact met het lichaam en heeft zeer veel beweging nodig om de juiste neurologische verbindingen alsnog aan te kunnen leggen. Wat gebeurt er als je zo’n kind medicatie geeft? Verhinder je dan het autonome systeem om zich verder te ontwikkelen?

Hoogbegaafdheid

Dan heb ik het nog niet over hoogbegaafde kinderen, de hoog-sensitieven en de Overexcitabillities van Dabrowski. Jaren geleden had ik een jongen in groep 7 met duídelijk een heftige vorm van ADHD. Hij barstte van de blije energie, kon geen moment stilzitten en dweilde regelmatig over de vloer van het lokaal. Hij kreeg medicatie en werd een stuk rustiger.

Het was wel bekend dat hij ook hoogbegaafd was maar dat werd niet meegenomen in dit verhaal. Ook niet door mij, want ik had toen nog niet de kennis die ik nu heb. Als ik terugdenk aan deze jongen, dan zie ik een bruisende energie, een uiterst snel werkend hoofd, een grote empathische antenne en veel behoefte aan interessante informatie en actie. Was zijn ADHD simpelweg zijn razendsnelle, leergierige brein, aangevuld met enkele KernTalenten op beweging?

Misschien had ik best kunnen stoppen met het geven van onderwijs aan deze jongen. Hij had zichzelf dan misschien veel meer kunnen leren dan ik, met mijn methodelesjes. Hij had dan wellicht als een razende van alles tot zich genomen en uitgeprobeerd. Hij zou mogelijk het volledige spectrum van voorwaarden om als mens goed te kunnen functioneren zijn gaan onderzoeken. En hij had wellicht manieren bedacht om met zijn dyslexie om te kunnen gaan.

Uitnodiging

Even voor de duidelijkheid; bovenstaande is puur hypothetisch want ik ben geen psycholoog. Ik zou er graag op vertrouwen dat een psycholoog, die dit soort diagnoses stelt, uitstekend op de hoogte is van al deze zaken, maar ergens prikkelt dit mij want misdiagnoses komen echt voor. Naar mijn mening is het noodzakelijk om hier over in gesprek te blijven. Laten we een ADHD-onderzoek uitstellen tot er ruimte is gecreëerd voor verdiepend waarnemen, verbinding en uniciteit.

---

Meer lezen?

Anton Horreweg Goed gedrag aanleren is een teamsport