De PO-Raad en VO-raad adviseren om toe te werken naar een nieuw onderwijssysteem met daarin een funderende en kwalificerende fase. Wat de raden betreft is toetsing een middel om te differentiëren en niet om op 11/12-jarige leeftijd te selecteren. Ze adviseren ook flexibeler onderwijs in onderbouw van het vo.

‘Naar een kansrijker onderwijssysteem’ met brede brugklas

Zo’n 180.000 leerlingen stappen jaarlijks over van groep 8 naar het voortgezet onderwijs. Het is hét selectiemoment in ons onderwijsstselsel en de druk erop is veel te groot. Logisch want we selecteren vroeg en die selectie werkt als een fuik: eenmaal in het vo is opstromen zeldzaam. Onderwijssystemen waarin leerlingen vroeg geselecteerd worden, leiden tot meer segregatie en verkleinen kansen. Leerlingen met dezelfde cognitieve capaciteiten, maar met verschillende achtergronden, komen zo niet op hetzelfde onderwijsniveau terecht. Hierdoor volgen veel leerlingen voortgezet onderwijs dat niet past bij wat zij in hun mars hebben. Latere selectie biedt onder andere meer tijd om verschillen te overbruggen. Bovendien ontmoeten jongeren met verschillende achtergronden elkaar niet meer op school: ze zitten van elkaar gescheiden in hun eigen bubbel. Onze leerlingen verdienen latere selectie en een flexibeler systeem. Kortom: een kansrijk onderwijsstelsel.

De combinatie van vroege selectie en externe differentiatie in het onderwijsstelsel is vooral het laatste decennium gaan knellen. Deze is zo ver doorgeschoten dat nog onvoldoende sprake is van goede toegankelijkheid en een bijdrage van het onderwijs aan gelijke kansen en sociale cohesie.

De Onderwijsraad, ‘Later selecteren, beter differentiëren’

Modulair onderwijs, flexibele onderbouw

De raden schrijven in hun advies ‘Naar een kansrijker stelsel’: ‘De onderbouw van het voortgezet onderwijs wordt flexibeler ingericht: Alle leerlingen krijgen de kans om per vak of leergebied tot hun best passende niveau te komen. We werken modulair. In ons voorstel kiest de leerling aan het eind van de funderende fase (rond 15 jaar), afhankelijk van zijn/haar capaciteiten en interesses, voor de beroepsgerichte of academische stroom. Die noemen we de kwalificerende fase.’

‘Om alle leerlingen de beste kansen te bieden, moeten ze kunnen rekenen op intensieve en hoogwaardige begeleiding bij het maken van keuzes. Het is cruciaal dat inzichten en kennis over schakelmomenten in ons systeem ontsloten worden voor het veld.’

Systeem nu als kansenverkleiner

De onderwijsraad publiceerde april ’21 een rapport over later selecteren, beter differentiëren. ‘De combinatie van vroege selectie en externe differentiatie in het onderwijsstelsel is vooral het laatste decennium gaan knellen. Deze is zo ver doorgeschoten dat nog onvoldoende sprake is van goede toegankelijkheid en een bijdrage van het onderwijs aan gelijke kansen en sociale cohesie. Daarom adviseert de Onderwijsraad om later te selecteren, zodat leerlingen meer tijd en mogelijkheden hebben om hun capaciteiten te ontwikkelen. De raad adviseerde ook om beter intern te differentiëren: bied vanaf de basisschool flexibeler onderwijs aan dat meer recht doet aan verschillen tussen leerlingen. Binnen het huidige onderwijsstelsel is dit onvoldoende op te lossen. Daarom adviseert de Onderwijsraad een structuurwijziging voor het voortgezet onderwijs.’

Is een schooladvies gegeven, dan bepaalt het inkomen van je ouders hoe groot de kans is dat dat na een hogere eindtoetsscore daadwerkelijk bijgesteld wordt: Hoe hoger het inkomen van ouders, hoe hoger de kans op bijstelling van het schooladvies. (bron: De waarde van eindtoetsen in het primair onderwijs, CPB, april 2019)

Stugge stelsel en segregatie

‘We weten uit onderzoek dat de kansen van leerlingen in deze overgang ongelijk zijn en we weten vanuit een internationaal perspectief dat onderwijssystemen waarin leerlingen in een vroeg stadium geselecteerd worden, leiden tot meer segregatie. Latere selectie helpt de verschillen te verkleinen. Omdat ons stelsel in het vo ook vrij stug is (je volgt veelal vakken op hetzelfde niveau), bepalen je mindere vakken je niveau. Het huidige Nederlandse systeem verkleint de kansen van leerlingen,’ aldus de raden in hun gemeenschappelijk advies,’ aldus de raden.

Wat iedereen zou moeten weten over toetsing en de eindtoets op de basisschool

Karen Heij deed onderzoek naar de eindtoets. In het voorjaar van 2021 kwam haar proefschrift “van de Kat en de Bel” uit. Hier vind je een uitgeschreven versie van een introductie die Karen Heij hield voor Operation Education.


Karen Heij over afscheid van de eindtoets en onze toetscultuur, samen op zoek naar nieuwe antwoorden
Tags: , , , , ,
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Ook Interessante Artikelen

Hoogbegaafde leerling vaak zonder school

Slechts 25% van de samenwerkingsverbanden biedt voltijds hb-onderwijs blijkt uit onderzoek. De behoefte aan dit type onderwijs kan wel eens veel groter zijn, gezien ook de 15.000 thuiszitters. Tijd om…
Lees verder

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Whitepaper arbeidsmarkt

Whitepaper onderwijs arbeidsmarkt

Whitepaper digitale toepassing didactiek

didactiek download

Whitepaper Werkstress de baas

HR download onderwijs

Whitepaper Hybride leeromgeving

Leeromgeving download

Whitepaper maatschappij

Maatschappij onderwijs download

Whitepaper onderwijsontwikkeling

onderwijsontwikkeling download

Whitepaper effectief afstandsonderwijs

Onderwijs organiseren download

Whitepaper professionalisering

onderwijs professionalisering download

ICT-gebruik in het onderwijs

Onderwijs Technologie download

Registreer je als lid

Artikelen & Blogs

Apps & Tools

🙁

WORD LID

Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE

In de spotlight

Vacature

Schooldirecteur | Margrietschool

Boek

Burgerschap is zorgen voor jezelf, zorgen voor elkaar en voor de aarde waar we op wonen.

DOEboek Burgerschap: 100 acties om de wereld mooier te maken

Kalender

Onderwijs Innovatie Festival Banner Homepage (5)

Onderwijs Innovatie Festival 2024

App

Picoo stimuleert actief samen spelen onder kinderen met de eerste interactieve spelcomputer voor buiten. Zonder scherm! Zo combineert Piccoo het avontuurlijke van buitenspelen met het interactieve van gamen. Eindeloos speelplezier dus! 
gamification onderwijs

Picoo – gameconsole voor buitenspelen