Arbeidsmarkttoelage voor personeel op scholen met kwetsbare leerlingen

Toelichting

Met het onderwijsakkoord ‘Samen voor het beste onderwijs’ [1] zijn er vanaf augustus 2023 middelen beschikbaar voor een arbeidsmarkttoelage, met als doel het versterken van de arbeidsmarktpositie van scholen met veel kwetsbare leerlingen. Hiervoor is in 2023 circa € 68 miljoen beschikbaar en vanaf 2024 structureel € 164 miljoen per jaar. In het onderwijsakkoord is afgesproken dat de sociale partners voor de start van het schooljaar 2023–2024 cao-afspraken maken over het toekennen van de arbeidsmarkttoelage.

In het kader van het Nationaal Programma Onderwijs [2] zijn er voor de schooljaren 2021–2022 en 2022–2023 al middelen verstrekt voor een arbeidsmarkttoelage. De regeling voor het schooljaar 2022–2023 loopt af op 31 juli 2023. In de op 21 juni 2023 in de Staatscourant [3] gepubliceerde regeling wordt geregeld dat de schoolbesturen ook voor de periode van augustus tot en met december 2023 middelen ontvangen voor de vestigingen waarvoor zij de voorgaande twee schooljaren middelen kregen. In afstemming met sociale partners is gekozen voor deze vormgeving voor de periode van augustus tot en met december 2023.

De middelen hiervoor zijn beschikbaar gekomen op grond van het onderwijsakkoord. Over de periode vanaf 2024 zijn OCW en sociale partners nog met elkaar in gesprek bij het tot stand komen van deze regeling.

Doel van de regeling

De bekostiging voor de inzet van de arbeidsmarkttoelage is gericht op personeel op vestigingen met relatief de meeste kwetsbare leerlingen. Met deze extra middelen kunnen scholen met het grootste risico op onderwijsachterstanden hun personeel beter behouden en nieuw personeel aantrekken door een arbeidsmarkttoelage toe te kennen aan hun personeel. Al het personeel werkzaam op die vestigingen (leraren, schoolleiders en onderwijsondersteunend personeel) komt in aanmerking voor een toelage.

Vestigingen met veel leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand hebben over het algemeen meer moeite personeel te vinden en te behouden dan andere vestigingen. Een recente rapportage van Centerdata naar aanleiding van de landelijke uitvraag van lerarentekorten [4] laat zien dat lerarentekorten groter zijn op scholen met veel achterstandsleerlingen (een hoge achterstandsscore). Goed personeel is juist nu echter hard nodig om alle leerlingen een kans op een volwaardige toekomst te geven. Daarom ontvangen schoolbesturen extra bekostiging om het personeel op de vijftien procent scholen met relatief de meeste leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand extra te belonen. Dat maakt het aantrekkelijker voor personeel om hier te (blijven) werken.

Selectie van de vestigingen

De selectie van de vestigingen die in aanmerking komen, is voorafgaand aan het schooljaar 2021–2022 bepaald. Deze selectie gold voor het schooljaar 2021–2022 en schooljaar 2022–2023, en zal ook gelden voor de maanden augustus t/m december 2023. Dit betekent dat de selectie van de vestigingen gebaseerd is op de relatieve achterstandsscore van schooljaar 2021–2022 en berekend met de achterstandsscores en het aantal leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond op 1 oktober 2020. Voor de leerlingaantallen zal wel gebruik worden gemaakt van de 1 oktober 2022 telling in het voortgezet onderwijs en van de 1 februari 2022 telling in het primair onderwijs.

De selectie van de vestigingen is in het basis- en voortgezet onderwijs gebaseerd op de CBS-indicator voor achterstanden. Voor de vijftien procent van de vestigingen (per schoolsoort) met de relatief hoogste achterstandsscore wordt extra bekostiging ontvangen voor de arbeidsmarkttoelage. De relatieve achterstandsscore is berekend door de achterstandsscore (met drempel) van de vestiging te delen door het aantal leerlingen op de vestiging, zodat er wordt gecorrigeerd voor de grootte van de vestiging. In het specifieke geval van een dislocatie is – net als in de reguliere bekostiging – de dislocatie samengenomen met de bijbehorende hoofdvestiging voor het bepalen of een vestiging in aanmerking komt voor de aanvullende bekostiging voor de arbeidsmarkttoelage.
Om tijdig duidelijkheid te kunnen geven over de bedragen die schoolbesturen ontvangen voor hun vestigingen is ervoor gekozen om de voorlopige telling te hanteren in het voortgezet onderwijs.

De selectie van vestigingen van speciale scholen voor basisonderwijs en van scholen in het (voortgezet) speciaal onderwijs is gebaseerd op het aantal leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond. Voor de vijftien van de vestigingen met het relatief hoogste aantal leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond per vestiging wordt extra bekostiging ontvangen voor de arbeidsmarkttoelage. Ook hier is dus rekening gehouden met de grootte van de vestiging.

Vestigingen opgeheven of gefuseerd

Ten opzichte van het schooljaar 2022–2023 is het mogelijk dat er vestigingen zijn die zijn opgeheven of gefuseerd. Vestigingen die zijn opgeheven komen (vanzelfsprekend) niet meer in aanmerking voor de arbeidsmarkttoelage. In het geval van een fusie van vestigingen worden de rechten van de gefuseerde vestigingen bij elkaar opgeteld. Dat wil zeggen dat als één vestiging in aanmerking kwam voor de aanvullende bekostiging en de andere vestiging niet, de samengevoegde vestiging een bedrag krijgt dat gebaseerd is op het laatst bekende leerlingenaantal van alleen de vestiging die voor het schooljaar 2022–2023 in aanmerking kwam voor de aanvullende bekostiging. Voor fusies die al eerder hebben plaatsgevonden geldt dat de arbeidsmarkttoelage wordt berekend op het laatst bekende aantallen leerlingen op de teldatum voordat de fusie plaatsvond.

Informatietool

Via een informatietool kunnen schoolbesturen voor hun vestiging en school voor de maanden augustus tot en met december 2023 opzoeken of, en zo ja, hoeveel middelen ze ontvangen voor de arbeidsmarkttoelage. De selectie van vestigingen is hetzelfde als de selectie van vestigingen in de schooljaren 2021–2022 en 2022–2023. Om de tool te gebruiken, moeten schoolbesturen hun vestigingsnummer invoeren. Vervolgens wordt, indien ze recht hebben op een arbeidsmarkttoelage, de juiste prijs opgehaald. In de tool vinden schoolbesturen het bedrag per vestigingsnummer en het totaalbedrag per brin. Mochten ze geïnteresseerd zijn in meerdere scholen of vestigingen, vinden ze in het tabblad ‘Data’ een lijst met alle scholen die recht hebben op een arbeidsmarkttoelage met de bijbehorende bedragen.

Bronnen

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/04/22/het-onderwijsakkoord-samen-voor-het-beste-onderwijs [1]

https://www.nponderwijs.nl/ [2]

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2023-17143.html [3]

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/12/14/eindrapport-personeelstekorten-primair-onderwijs-peildatum-1-oktober-2021 [4]