»
Meer kennis over AI in onderwijs nodig: reëel risico op discriminatie
AI biedt kansen voor het onderwijs, maar kan zonder voldoende kennis leiden tot discriminatie. Daarom besteden we aandacht aan de noodzaak van meer kennis over AI en de gevaren van discriminatie.
Kunstmatige intelligentie (AI) heeft de potentie om het onderwijs ingrijpend te veranderen. Van gepersonaliseerd leren tot efficiëntere administratieve processen, de voordelen zijn veelbelovend. AI kan bijvoorbeeld helpen bij het identificeren van leerproblemen en het bieden van op maat gemaakte ondersteuning aan leerlingen. Maar zoals de VO-raad onlangs aangaf, zijn er ook zorgen. Een van de grootste zorgen is het risico op discriminatie. AI-systemen kunnen onbedoeld vooroordelen in de data versterken, wat kan leiden tot oneerlijke behandelingen. Maar hoe ontstaat dat risico en wat kun je als school doen om dit te voorkomen? Het is belangrijk dat onderwijsprofessionals begrijpen hoe AI werkt en welke stappen ze kunnen nemen om eerlijkheid en gelijkheid te waarborgen.
AI helpt onderwijsinstellingen bij het verbeteren van leerresultaten en het verlichten van de werkdruk van docenten. Intelligente tutoringsystemen begeleiden studenten persoonlijk, wat hen helpt om hun leerdoelen sneller te bereiken. Daarnaast ontlasten administratieve AI-tools docenten door repetitieve taken over te nemen, zodat zij meer tijd kunnen besteden aan lesgeven en persoonlijke begeleiding. Toch brengt deze vooruitgang ook risico’s met zich mee. Zonder voldoende kennis en bewustzijn kunnen AI-systemen onbedoelde vormen van discriminatie veroorzaken. Dit risico is reëel en vereist aandacht en actie.
AI-systemen werken op basis van data en hier ontstaat vaak het probleem al. Wanneer de data waarmee AI getraind wordt vooroordelen bevat, versterkt het systeem deze vooroordelen onbewust. Stel je voor dat een AI-systeem leert uit historische gegevens waarin bepaalde groepen studenten structureel lagere cijfers kregen. Het systeem kan deze trend voortzetten en zelfs versterken, wat resulteert in ongelijke kansen en onrechtvaardige beslissingen. Hierdoor krijgen sommige leerlingen of studenten minder kansen om zich te bewijzen, puur vanwege fouten in de data waarmee het AI-systeem werkt.
Gezichtsherkenningstechnologie vormt een ander zorgwekkend voorbeeld. Deze technologie is vaak minder nauwkeurig voor mensen met een donkere huidskleur. In een onderwijssituatie kan dit ertoe leiden dat studenten uit bepaalde etnische groepen vaker onterecht worden beschuldigd van afwezigheid of wangedrag. Dit soort fouten kan ernstige gevolgen hebben voor de onderwijservaring en het vertrouwen van studenten in het systeem. Het is daarom doorslaggevend dat scholen bewust en kritisch omgaan met de inzet van AI, en zorgen voor data die eerlijk en representatief is voor alle groepen.
Om de voordelen van AI te benutten en de risico’s te minimaliseren, is het van groot belang dat onderwijsprofessionals voldoende kennis hebben over hoe AI werkt en hoe het op een verantwoorde manier ingezet kan worden. Dit betekent dat leraren, schoolleiders en ICT-coördinatoren geschoold moeten worden in de basisprincipes van AI en ethiek.
Daarnaast moeten scholen beleidsmaatregelen ontwikkelen die gericht zijn op het monitoren en evalueren van AI-systemen. Dit kan helpen bij het identificeren van mogelijke discriminatie en het implementeren van correctieve maatregelen. Transparantie over hoe AI-systemen beslissingen nemen is hierbij onmisbaar. Scholen moeten bereid zijn om hun keuzes en de data waarop deze gebaseerd zijn te verantwoorden.
Scholen profiteren enorm van samenwerking met AI-experts en ethici. Deze specialisten helpen bij het ontwikkelen van beleid en het aanbieden van gerichte trainingen, waardoor het onderwijzend personeel beter voorbereid is op de inzet van AI. Door nauw samen te werken met universiteiten en onderzoeksinstellingen, vergaren scholen een diepgaand begrip van zowel de mogelijkheden als de beperkingen van AI. Dit inzicht stelt hen in staat om AI-technologieën op een verantwoorde en effectieve manier te implementeren.
Bovendien biedt samenwerking met experts toegang tot de nieuwste innovaties en best practices. AI-experts kunnen scholen adviseren over hoe ze vooroordelen in data kunnen identificeren en elimineren, terwijl ethici ervoor zorgen dat de ethische implicaties van AI-gebruik grondig worden overwogen. Universiteiten en onderzoeksinstellingen kunnen pilotprogramma’s en onderzoek aanbieden, waardoor scholen eerst in een gecontroleerde omgeving met AI kunnen experimenteren voordat ze deze op grote schaal toepassen. Deze gezamenlijke aanpak zorgt ervoor dat AI niet alleen technologische vooruitgang brengt, maar ook bijdraagt aan een eerlijker en inclusiever onderwijssysteem.
AI biedt enorme kansen voor het onderwijs, maar deze kansen gaan gepaard met verantwoordelijkheden. Zonder voldoende kennis en bewustzijn kunnen AI-systemen leiden tot discriminatie en ongelijkheid. Het is daarom van groot belang dat onderwijsprofessionals goed geïnformeerd zijn en samenwerken met experts om AI op een verantwoorde manier te implementeren. Alleen dan kunnen we de volledige potentie van AI benutten en zorgen voor een eerlijk en rechtvaardig onderwijssysteem.
Wil je meer lezen over AI in het onderwijs en de risico’s die hieraan kleven? Lees dan zeker even verder bij het College voor de Rechten van de Mens of bij Surf Communities. Wil je praktisch aan de slag met AI op school? Juni is de Maand van AI in het Onderwijs. Meer informatie daarover vind je hier!
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.
