Biesta’s drieslag, de mbo-praktijk en toffe projecten in één

Waardengemeenschap van een ontmoetingsschool

‘De school wil zich vooral tot een waardengemeenschap ontwikkelen,’ zo vertelt Baay over de start op Friese Poort. Vanuit waarderend onderzoek in een project Blikvanger is er een zestal dromen geformuleerd en worden er volgende stappen gezet. Elk half jaar staat er een nieuwe waarde centraal, van waaruit allerlei activiteiten en verrassende projecten voortvloeien. ‘We weten ook zelf als school waar we naartoe willen. We gaan de NPO-gelden voor een stukje gebruiken om onze droom verder te realiseren: hoe worden we meer een ontmoetingsschool?’

Creatief vermogen aanwakkeren

Pieter Baay richt zich vooral op het aanwakkeren van onderzoekend en creatief vermogen. Als mede-initiatiefnemer van Onderwijs124 tracht hij vooral in het mbo innovatieprocessen te doorgronden en te stimuleren. Hij verhaalt over een impactvol ‘diversiteit & inclusie-project’ waarin jongeren uit Urk 24 uur aan leeftijdgenoten in Rotterdam waren gekoppeld; over het ‘empathie-avontuur’ wat volgde, over een Kunstproject waar studenten een jaar lang aan een replica van een oud-Vikingschip hebben gebouwd en over het project AandachtAmbasseurs, gekoppeld aan het begrip Community Service Learning. ‘Daar zit meteen een soort wederkerig principe in. Want als ik mijn oma vanavond bel, dan is zij daar hopelijk content mee. Je draagt iets bij aan een ander, aan de wereld of een groter doel, maar het voelt voor mij ook fijn.’

Jezelf, de ander en de wereld

Jelle luistert en legt er de eerste drieslag van Biesta en bedoelingen van onderwijs bij: kwalificatie, socialisatie en subjectificatie. Maar hij kijkt ook waar zich pedagogische gebaren voordoen in onderwijssituaties. ‘Ergens voel je bijvoorbeeld altijd die spanning tussen socialisatie en subjectificatie. Maar als het allebei doelen zijn, dan zou je ze op een of andere manier ook meer in verbondenheid willen zien met elkaar. En dat is denk ik ook wat we bij Friese Poort proberen. Daar gaat het ook over jezelf, de ander en de wereld.’

Je kunt je door recepten en methodes laten inspireren, maar ze hoeven in de praktijk niets waard te zijn.’

Betekenisvolle vragen die ontsluiten wat er al is

Van het onderwijs-pedagogische werk van Gert Biesta heeft Jelle in de voorbije periode studie kunnen maken, ook vanuit zijn stage-opdracht bij NIVOZ. Taaie kost, zo zeggen praktijkmensen. ‘En zeker voor mbo-docenten is het nogal impliciete kennis,’ zo vat Pieter Baay samen. Toch hoeft dat – zo denkt Jelle – geen beletsel te zijn. ‘Het is ook wel een pijnpuntje als je als theoreticus naar de praktijk gaat, ze jouw jargon oplegt en vervolgens verwacht dat ze antwoord gaan geven. Je kan misschien beter betekenisvolle vragen stellen. Biesta heeft ook niet iets verzonnen hé. Hij ziet dynamieken, probeert die te duiden en gaat verder door er wat meer theorie aan te koppelen. In feite is het allemaal al aanwezig.’

Het gaat – ook in Biesta’s onderwijsdenken – om de pedagogiek