De doorstroomtoets in groep 8 resulteerde in minder VWO-adviezen, maar kinderen uit kansarme gezinnen kregen vaker een hoger advies dan het schooladvies.
De invoering van de doorstroomtoets in groep 8 heeft voor opschudding gezorgd binnen het Nederlandse onderwijssysteem. Deze nieuwe toets, die voor het eerst door alle achtstegroepers werd gemaakt, heeft enkele verrassende resultaten opgeleverd. Kinderen uit kansarme gezinnen kregen namelijk vaker een hoger advies dan het oorspronkelijke schooladvies, terwijl het aantal VWO-adviezen aanzienlijk daalde. Wat betekent dit voor de toekomst van het onderwijs in Nederland?
De doorstroomtoets vervangt sinds dit jaar de centrale eindtoets en wordt eerder in het schooljaar afgenomen. Hierdoor kunnen de resultaten nog invloed hebben op het uiteindelijke schooladvies én hebben leerlingen voldoende tijd om zich in te schrijven op de juiste middelbare school. Dit was met de oude eindtoets vaak niet mogelijk, aangezien de resultaten pas na de inschrijfperiode bekend werden.
Uit gegevens blijkt dat bij meer dan 20 procent van de kinderen uit kansarme gezinnen het schooladvies naar boven werd bijgesteld na het maken van de doorstroomtoets. Bij kinderen uit kansrijke gezinnen was dit percentage iets minder dan 10 procent. Dit duidt erop dat de doorstroomtoets helpt om de eerder genoemde kansenongelijkheid aan te pakken.
De term ‘kansarm’ verwijst naar kinderen die opgroeien in een omgeving met minder financiële middelen, minder opleidingsmogelijkheden en vaak ook minder steun vanuit het thuisfront. Dit kan hun schoolprestaties negatief beïnvloeden. Aan de andere kant hebben kinderen uit kansrijke gezinnen meestal meer toegang tot middelen en ondersteuning, wat hun kansen op een hoog schooladvies vergroot.
Een kansarm gezin heeft vaak te maken met uitdagingen zoals werkloosheid, lage inkomens, beperkte toegang tot educatieve hulpmiddelen en een minder stabiele thuisomgeving. Dit heeft een direct effect op de ontwikkeling en prestaties van kinderen. De doorstroomtoets biedt deze kinderen een eerlijke kans om hun werkelijke potentieel te laten zien, los van de belemmeringen die hun thuissituatie met zich meebrengt.
Een opvallend ander gevolg van de doorstroomtoets is de daling van het aantal VWO-adviezen. Het percentage leerlingen dat een VWO-advies kreeg, daalde van 17 naar 13 procent. Volgens het ministerie van Onderwijs is deze daling te wijten aan een nieuwe, gestandaardiseerde normering voor alle toetsaanbieders.
Scholen kunnen zelf kiezen welke aanbieder zij gebruiken voor de doorstroomtoets, een maatregel die de keuzevrijheid van scholen moest beschermen. Sommige leerlingen maakten de toets digitaal, anderen op papier. Ondanks de daling in VWO-adviezen, mogen scholen het advies dat zij eerder hebben gegeven niet naar beneden bijstellen op basis van de doorstroomtoets. Dit betekent dat het uiteindelijke aantal kinderen dat naar het VWO gaat, waarschijnlijk niet significant zal veranderen.
De daling van het aantal VWO-adviezen kan verschillende oorzaken hebben. Een strengere normering, bijvoorbeeld, kan ervoor zorgen dat minder kinderen in aanmerking komen voor een VWO-advies. Daarnaast kan de manier waarop de toets is ontworpen invloed hebben op de resultaten. Het is belangrijk om te onderzoeken of deze veranderingen eerlijk en representatief zijn voor de capaciteiten van de leerlingen.
De afwijkende resultaten van de doorstroomtoets ten opzichte van eerdere schooladviezen hebben voor onrust gezorgd bij scholen. Sommige leerkrachten en ouders maken zich zorgen dat kinderen mogelijk te hoge adviezen kregen bij eerdere toetsen. Het college voor Toetsen en Examens doet momenteel onderzoek naar deze verschillen en de resultaten daarvan worden in september verwacht.
De vraag blijft waarom er zulke grote verschillen zijn tussen de doorstroomtoets en de oude eindtoets. Dat kan komen doordat de nieuwe normering strenger is, of dat de toets zelf anders is ontworpen en daardoor andere vaardigheden meet. Het onderzoek moet uitwijzen wat precies de oorzaak is en hoe scholen hiermee om kunnen gaan.
De onrust onder docenten en ouders is begrijpelijk. Zij willen zeker weten dat de adviezen die kinderen krijgen eerlijk en accuraat zijn en dat geen enkel kind benadeeld wordt door de manier waarop de toets is opgezet of afgenomen. Het onderzoek zal helpen om duidelijkheid te scheppen en eventuele problemen aan te pakken.
De doorstroomtoets lijkt in ieder geval een positieve impact te hebben op kinderen uit kansarme gezinnen, die nu vaker een hoger schooladvies krijgen dan voorheen. Hoewel de daling in het aantal VWO-adviezen zorgwekkend kan lijken, is het belangrijk om de resultaten van het lopende onderzoek af te wachten. Wat wel duidelijk is, is dat de doorstroomtoets een serieuze poging is om de kansenongelijkheid in het onderwijs aan te pakken en een eerlijkere toekomst te creëren voor alle kinderen.
De invoering van de doorstroomtoets is een stap in de richting van een eerlijker onderwijssysteem. Door de toets eerder in het jaar af te nemen, krijgen kinderen de kans om hun werkelijke potentieel te laten zien en kunnen adviezen tijdig worden bijgesteld. Dit kan daardoor een positieve invloed hebben op hun verdere schoolcarrière en hun kansen op succes in de toekomst.
Het is echter belangrijk om de ontwikkelingen en resultaten nauwlettend te volgen. We moeten er samen voor zorgen dat iedere leerling de beste kans krijgt om te slagen. De doorstroomtoets is een stap in de goede richting, maar het werk is nog niet af.
Meer lezen over de doorstroomtoets? Bezoek dan de website van het ministerie van Onderwijs en Nationale Onderwijsgids.
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.
