Gert Biesta over subjectificatie en wereldgericht onderwijs

Subjectificatie gaat niet over wie maar hoe je bent

In de podcast serie ‘Onderwijs leiden met hart en ziel’ gaat Taco Visser in gesprek met experts over relevante literatuur op het gebied van onderwijs-, leiderschaps- of organisatieontwikkeling. 

Te gast is Gert Biesta en Taco Vissers spreekt met hem naar aanleiding van zijn boek World-Centered Education.
In dit vlot leesbare boek scherpt Gert zijn visie aan op subjectificatie, wereld gericht onderwijs, de school in relatie tot de samenleving en het leraarschap.

Ze spraken over de kernnotie van dat boek, subjectificatie, en ze begonnen met een schoolvoorbeeld daarvan uit het boek. Gert Biesta vertelt hoe ene Homer Lane een moeilijk opvoedbare leerling confronteert met zijn eigen vrijheid te handelen als een zelf.

Subjectificatie gaat dus over vrijheid. Geen ongebreidelde vrijheid, maar existentiële vrijheid om reactie vanuit jouw zelf te geven op een appel uit de wereld, zowel uit de sociale als de natuurlijke wereld. Subjectificatie is per definitie wereldgericht.

Veel voorkomende misvattingen

Hierna ging Gert Biesta in op veelvoorkomende misvattingen over dit begrip, zoals eigenaarschap, subjectiviteit, identiteits- of persoonlijkheidsvorming. Subjectificatie is niet het worden van jezelf, maar van een zelf, niet wie je bent maar hoe je bent.

Ten slotte bespraken zij nog drie thema’s:

• De Parks-Eichmanparadox, waarmee Gert twee paradigma’s bespreekt die allebei nodig zijn: onderwijs is cultivatie en existentie; en die laatste maakt subjectificatie mogelijk.
• De verhouding tussen school en samenleving aan de hand van twee geschiedenissen: voorbereiden op de samenleving en als vrije tijd; en die laatste maakt subjectificatie mogelijk.
• Het leraarschap als een drievoudig geschenk: van het wijzen op de wereld, van de dubbele waarheidsgeving en van zichzelf als leerling, subjectificatie dus.

De drie thema’s verduidelijken dat subjectificatie kan gebeuren terwijl je als leraar bezig bent met andere dingen, zoals onderwijzen, cultiveren en voorbereiden op de samenleving, dus tijdens activiteiten van kwalificatie en socialisatie. Gert Biesta wees erop in het begin van de podcast.

Tips van Gert Biesta om meer te leren over subjectificatie, zoals de boeken van Janusz Korsac en Homer Lane, het boek Summerhill van A.S. Neill en de film Jojo rabbit.

Over de podcast ‘Onderwijs leiden met hart en ziel’

In de podcast gaat Taco Visser in gesprek met experts over relevante literatuur op het gebied van onderwijs-, leiderschaps- of organisatieontwikkeling.

Taco Vissers is onderwijsadviseur, opleider van schoolleiders in PO en VO en leraar en leidinggevende met hart en ziel.

Doel van de podcast is om leidinggevenden en leraren in PO, VO en MBO in korte tijd enkele kerninzichten mee te geven op het gebied van onderwijs-, leiderschaps- of organisatieontwikkeling. 

Kijk hier voor het hele overzicht van interviews.

De podcast is mede mogelijk gemaakt door het ATTC te Hilversum, een opleiding voor schoolleiders in het PO en VO.

Meer lezen:

hier nog een uitgebreide blog-registratie van een lezing van Gert Biesta, ‘at the Queensland Principal’s annual conference’

“He is concerned with what and how we measure learning. This does not mean that he is opposed to measurement but he is concerned about the near obsession with measuring learning, what we are measuring and, more importantly, why we are measuring it.” Blogger Saville n.a.v. de lezing van Gert Biesta