Hoe zet je zij-instromers verantwoord in?

Zij-instromers in het beroep

Zij-instromer in het onderwijs kan je op twee manieren worden, door in te stromen in het onderwijs, bijvoorbeeld via een deeltijdopleiding, of je haalt je lesbevoegdheid via het traject ‘zij-instroom in het beroep’ (zib). Er zijn twee categorieën ‘zij-instromer in het beroep’, mensen die vanuit een ander beroep leraar willen worden en bevoegde leraren die les willen geven in een ander vak of een andere onderwijssector. Voor beide categorieën geldt dat zij-instromers werk en scholing combineren. Op deze manier leren ze direct op de werkplek.

Stappenplan

Om zij-instromer in het beroep te worden moeten kandidaten een aantal stappen doorlopen:

1. Zij-instromers in het beroep die een bevoegdheid voor het primair onderwijs of een eerstegraads of tweedegraads bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs willen halen dienen te beschikken over een afgeronde hbo- of wo-opleiding. Tevens moeten zij beschikken over voor het onderwijs voldoende maatschappelijke – en beroepservaring. Daarnaast moet een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) worden overlegd.
2. Kandidaten die aan de eisen van stap 1 voldoen moeten vervolgens een school(bestuur) of mbo-instelling vinden dat hen aanneemt zodat ze hun traject kunnen gaan volgen.
3. Om de geschiktheid van de kandidaat te beoordelen moet deze deelnemen aan een geschiktheidsonderzoek. Uit dat onderzoek komt naar voren of de kandidaat voldoende geschikt is om direct voor de klas te kunnen staan, of de kandidaat binnen twee jaar een bevoegdheid kan halen en welke aanvullende scholing en begeleiding hij nodig heeft. Zowel de kandidaat als de school of het schoolbestuur kan dit onderzoek aanvragen.
4. Wanneer kandidaten een geschiktheidsverklaring om zij-instromer te worden hebben, moeten ze een scholings- en begeleidingsovereenkomst afsluiten met de onderwijsinstelling en de lerarenopleiding waar ze scholing voor het traject ‘zij-instroom in het beroep’ gaan volgen. De instelling benoemt de kandidaat voor maximaal twee jaar als leraar. In deze periode geeft de kandidaat les en volgt hij of zij scholing en krijgt begeleiding van zowel de onderwijsinstelling als de lerarenopleiding.
5. De kandidaat legt binnen het twee jaar een bekwaamheidsonderzoek af. Slaagt hij dan krijgt hij een getuigschrift bekwaamheidsonderzoek, waarmee hij volledig bevoegd is als leraar voor primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.

Samenwerken

Bij het werven van zij-instromers komt echter veel kijken. Zeker voor een toch al overbelaste sector. Vandaar dat de Alliantie van Werkend Onderwijs de krachten heeft gebundeld om het onderwijs hierin te ontzorgen. Een van die krachten is het NCOI.

Alliantie van Werkend Onderwijs en NCOI Opleidingen

De Alliantie van Werkend Onderwijs is een samenwerkingsverband van specialisten in de markt dat zich focust op het oplossen van het lerarentekort. Om dat doel te bereiken hebben specialisten in de markt hun krachten gebundeld. Samen bieden ze een maatwerkroute voor instroom, opleiden en professionaliseren.
Een van deze partners is het NCOI. Omdat het NCOI gespecialiseerd is in het opleiden van werkenden is zij bij uitstek de partij om met zij-instromers in het onderwijs aan het werk te gaan. Daarbij heeft het NCOI een duidelijke visie: ze wil recht doen aan wat de student al weet en vervolgens kijken hoe ze met maatwerk daarop kan aansluiten om tot een bevoegdheid te komen.

Uitgangspunten voor opleiden van zij-instromers

Het opleiden door het NCOI heeft vier uitgangspunten:

1. Flexibel opleiden op basis van leeruitkomsten: Uitgangspunt bij NCOI is dat de leeruitkomst, het resultaat van een leerproces, vaststaat. Maar dat een leeruitkomst op verschillende manieren kan worden bereikt. Bijvoorbeeld via formele scholing (kennismodules) of via het leren op de werkplek. Door dit uitgangspunt wordt er een veel grotere variatie in leer- en werkactiviteiten op de werkplek mogelijk.
2. Valideren aan de poort (het geschiktheidsonderzoek): Het geschiktheidsonderzoek toont aan of de kandidaat voldoende geschikt is om direct voor de klas te kunnen staan, of de kandidaat daarnaast binnen twee jaar een bevoegdheid kan halen en welke aanvullende scholing en begeleiding hij nodig heeft. Doordat het geschiktheidsonderzoek de al aanwezige competenties aantoont, kan onnodig leren voorkomen worden.
3. Individueel contact onderwijs met online ondersteuning: Centraal in de opleiding staat het leren op de werkplek. Op deze manier kan wat nodig is voor het functioneren in de klas direct worden verbonden aan het leerproces. Voor iedere zij-instromer is er individuele ondersteuning van een vakdocent. Het leerproces en de reflecties daarop vinden plaats middels samenwerkend leren, begeleid door een leerregisseur.
4. Valideren in de opleiding: Gedurende de flexibele leerroute werkt de zij-instromer aan de leeruitkomsten. Via het online portfolio van Hogeschool NCOI verzamelt de zij-instromer bewijsstukken om gerealiseerde leeruitkomsten te kunnen aantonen. Dit kunnen bijvoorbeeld lesobservaties, beroepsproducten of verzamelde feedback van collega’s zijn. De bewijsstukken worden beoordeeld door een gecertificeerd assessor van Hogeschool NCOI.

Voordelen van een zij-instroomopleiding bij het NCOI op een rij:

• Op ieder moment starten.
• Flexibele leerroute op basis van leeruitkomsten
• Leerwegonafhankelijke validering van leeruitkomsten
• Erkennen van eerder opgedane kennis en ervaring
• Werkplekleren staat centraal
• Manier van opleiden die past bij hoe volwassenen en zij-instromers willen werken én leren
• Individuele begeleiding op het leerproces door een leerregisseur
• Online onderwijsaanbod in de vorm van kennismodules
• Samenwerkend leren

Meer lezen

• De website van de Rijksoverheid over zij-instromen in het onderwijs;
• Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG);
• Website Alliantie voor Werkend Onderwijs;
• De website van Onderwijsloket over hoe in te stromen als leraar in het vo;
• YouTube-filmpjes over het zij-instroomtraject voor een leraar basisonderwijs en NCOI Zij-Instroom.