De Taskforce Ontwikkelingsgerichtonderwijs gaat verder waar het Onderwijspact stopt. Als je de ontwikkeling en het welzijn van het kind echt centraal stelt, dan moet het hele systeem op de schop.

Systeem nu biedt geen gelijke kansen

Het onderwijs staat onder druk. De leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen daalt sterker dan vergelijkbare OESO landen. Toenemende kansenongelijkheid. Ondergewaardeerd beroepsonderwijs. Scholen ervaren door schotten in het systeem en door ‘vroegselectie’ de frustratie niet het beste uit hun leerlingen te kunnen halen. De druk op die leerlingen en studenten gaat steeds vaker ten koste van hun welzijn en prestaties. Ook is er een gebrek aan waardering voor onderwijsprofessionals, waardoor het personeelstekort en de werkdruk toenemen.

Het is de hoogste tijd dat het eeuwenoude leerstofjaarklassensysteem wordt vervangen door een ontwikkelingsgericht onderwijssysteem. Dat vindt de Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs die eind 2019 is opgericht. De Taskforce stelt vast dat het huidige systeem kinderen geen gelijke kansen biedt, hierdoor niet voldoet aan de wet- en regelgeving en een duurzame oplossing in de weg staat. Om recht te doen aan ieder kind, is een fundamentele verandering van ons onderwijsstelsel noodzakelijk.

De toekomst van ons onderwijs

Begin 2020 kwam een onderwijsveld brede coaltie met ‘de Toekomst van ons onderwijs’. Na een gezamenlijke probleemanalyse en vanuit gezamenlijke oplossingsrichtingen kwamen de onderwijsorganisaties uit op 5 ankerpunten voor een discussie over aanpassingen en vernieuwingen voor de inrichting van het onderwijsstelsel in Nederland. Dat het al lange tijd niet goed gaat en dat er fundamentele verandering nodig is, is een breed gedragen overtuiging.

Het discussiestuk ‘Toekomst van ons Onderwijs’ bevat de volgende 5 ankerpunten:

  • een vroege start is de beste basis;
  • doorlopende leerlijnen in het onderwijs;
  • leven lang ontwikkelen is vanzelfsprekend: naar een brede, sterke leercultuur;
  • onderwijsprofessionals: naar aantrekkelijker werk in een samenwerkende sector;
  • onderzoek en innovatie van wereldniveau.

Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs

Gaat verder en neemt het bovenstaande discussie stuk als vertekpunt. De Taskforce onderschrijft de eerste drie punten maar voert de onderliggende redenering consequent door. En neemt zodoende scherper stelling vóór de basisgedachte onderliggend aan deze onderwijsdiscussie. De Taskforce OO:

  1. Wil het leerstofjaarklassensysteem afschaffen; vervang het met een ontwikkelingsgericht onderwijssysteem zodat alle kinderen zich ononderbroken en optimaal kunnen ontwikkelen.
  2. Zittenblijven wettelijk verbieden; als er iets is dat kinderen in hun ontwikkeling belemmert, dan is het wel zittenblijven. De Taskforce wil daarom dat zittenblijven bij wet wordt verboden. Ook moet het wettelijk verboden worden dat kinderen op een niet-passend onderwijsniveau worden geplaatst.
  3. Wil de scheiding tussen beroeps- en academisch georiënteerd middelbaar onderwijs radicaal afwijzen. In een sterke leercultuur is geen plaats voor het definitief vaststellen van iemands niveau en al helemaal geen plaats voor het splitsen van het onderwijs in een theoretisch ingerichte, hogere zuil en een praktisch ingestelde, lagere zuil.

De normleerling is een ellendig gedrocht, een misbaksel uit de keuken van controlefreaks die zich ernstig hebben verkeken op wat je met statistische toetsen kunt waarmaken

uit het manifest van Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs

Leerstofjaarklassensysteem belemmert kinderen

In het huidige onderwijs worden leerlingen op leeftijd ingedeeld in groepen. Ze krijgen leerstof aangeboden die is afgestemd op de gemiddelde leerling van hun leeftijd. Maar in elke klas leert ongeveer dertig procent van de kinderen anders dan de gemiddelde leerling: makkelijker, moeilijker, sneller of langzamer. Doordat zij zich moeten aanpassen aan het gemiddelde, kunnen ze zich niet in hun eigen tempo en op hun eigen niveau ontwikkelen.

Het leerstofjaarklassensysteem creëert een nieuwe, kunstmatige, maatschappelijk verwerpelijke ongelijkheid door de natuurlijke diversiteit te ontkennen. Het leerstofjaarklassensysteem beloont de normleerling en straft hen die van de norm afwijken, doordat zij op hun leeftijd niet met de aangeboden stof uit de voeten kunnen.

Scholen proberen dit op te lossen met allerhande lapmiddelen, maar het gemiddelde blijft de norm. Alle  niveaugroepen, plusklassen en zittenblijven ten spijt. Het lost het probleem niet op en werkt bovendien uitsluiting en segregatie in de hand. De gemiddelden dicteren. Veel leerlingen worstelen hierdoor met leer, prestatie, en gedrags- of motivatieproblemen.

Deze problemen kunnen leiden tot zittenblijven, schoolverzuim, thuiszitten en voortijdig schoolverlaten. Let wel, één derde van de schoolgaande jeugd wordt in meer of mindere mate gefrustreerd door de inrichting van het huidige systeem. Dit is dramatisch voor de betreffende leerlingen en hun ouders/verzorgers, maar stelt ook leraren, scholen en de samenleving voor (grote) problemen. TOO verwacht dat de afschaffing van leerstofjaarklassen zal leiden tot een afname in de vraag naar jeugdzorg, medische en psychische zorgverlening. Anderzijds voorzien zij een toename van het aantal goed opgeleide, productieve en innovatieve beroepsbeoefenaren.

Segregatie door vroege scheiding theoretisch en praktisch onderwijs

In de Toekomst van ons onderwijs stelt het Onderwijspact het vroege selectie moment in het Nederlandse systeem aan de orde. Zij voeren aan dat dit een kwalijke, te vroegtijdige selectie is en daardoor als disruptief kan worden gekwalificeerd. TOO onderschrijft dat wel op zich, maar trekt die lijn verder door.

Erger dan het vroege selectiemoment namelijk, is de radicale segregatie die het bestel bewerkstelligt tussen cognitief zwakkere en cognitief sterkere jongeren. Dit graduele onderscheid wordt door ons onderwijsbestel verabsoluteerd doordat de cognitief zwakkere leerlingen veroordeeld worden tot beroepsgeoriënteerd en praktisch ingericht onderwijs en de cognitief sterkere leerlingen op even kwalijke wijze worden veroordeeld tot academisch georiënteerd en theoretisch ingericht onderwijs.

Het resultaat van die vroege tweedeling is een door het onderwijsbestel gecreëerde gesegregeerde samenleving waarin hogeropgeleiden en lageropgeleiden elkaar nauwelijks nog tegenkomen en waarin de beroepsbevolking te maken heeft met scheidslijnen die adequaat en op niveau functioneren drastisch in de weg zitten.

Systeem houdt zichzelf in stand

Ieder kind heeft recht op onderwijs dat is gericht op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, talenten en geestelijke en lichamelijke vermogens van het kind. Aldus ook de strekking van internationale verdragen. Maar er is geen sprake van een optimaal, ononderbroken ontwikkelingsproces. En de onderwijsinspectie toetst dit systeem niet aan de wet- en regelgeving. Zij gaat bij haar beoordeling uit van het bestaande onderwijssysteem, dat zichzelf zo in stand houdt. Zij is deel van het probleem dat zichzelf nooit als schuldige zal aanwijzen.

 

De leerling wordt niet vergeleken met anderen of met de gemiddelde norm, maar alleen met zichzelf: heb ik een stap vooruit gezet?                                                                                                               

Wat is ontwikkelingsgericht onderwijs?

  • Erkenning van verscheidenheid: Leerlingen verschillen. Kinderen zijn niet hetzelfde, leren niet hetzelfde en ontwikkelen zich niet op dezelfde manier. Gebaseerd op deze verscheidenheid, wordt het onderwijsaanbod bepaald door de behoeften, de motivatie, het niveau, het tempo en het ontwikkelingspatroon van de leerling. Niet gedicteerd door de leerstof of statistisch bepaalde gemiddelden.
  • Persoonlijke leerroute: Dat betekent dat er geen klassen en jaarlagen zijn, maar dat elke leerling een persoonlijke leerroute doorloopt. De leerroute is deels individueel en deels collectief. De dialoog met anderen is van groot belang. De leerling wordt niet vergeleken met de gemiddelde norm, maar alleen met zichzelf. En voortdurend uitgedaagd, wat is mijn volgende stap? In plaats van summatieve toetsprocedures worden formatieve evaluatieprocedures vaker toegepast. Daarnaast wordt de voortgang van de leerling vergeleken met de landelijk genormeerde leerdoelen. Die dienen op zich als referentiepunt. Hoe de leerling zich verhoudt tot deze normen, kan dan een aangrijpingspunt zijn voor een analyse van de voortgang en van de mate waarin de leerling correct is ingeschat qua leerpotentieel.
  • Flexibele groepen; De leerlingen kunnen worden ingedeeld in verschillende flexibele groepen die verschillende doelen dienen om persoonlijke leerroutes te kunnen doorlopen. Hierbij staat de vraag centraal op welke manier de leerlingen zich de meeste kennis eigen maken. Deze onderwijsmethode zal leiden tot maatwerkdiploma’s.
  • Leraar, coach en pedagoog; In plaats van methodes te volgen, moeten leraren hun leerlingen onderwijzen en coachen om zich ononderbroken te ontwikkelen.

Ontwikkelscholen

Allereerst zal de Taskforce zich ervoor inspannen om draagvlak te creëren voor haar onderwijsidealen, onder andere door samenwerking te zoeken met relevante partners. De Taskforce gaat op zoek naar 36 scholen* – in elke provincie drie – die gemotiveerd zijn om hun schoolorganisatie met ingang van schooljaar 2021-2022 om te vormen en ontwikkelingsgericht onderwijs in te voeren. Dit proces zal minimaal zeven jaar in beslag nemen.

*Scholen in de zin van leeromgevingen die een doorlopende leerlijn van 0 tot 18 jaar aanbieden, waarbij elke lerende een persoonlijke leerroute volgt.


Bronnen:

Lees verder:

Tags: , , , ,
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Ook Interessante Artikelen

Juf Maxe: gelijk is gelijk

Afkomst en niveau zijn van wezenlijk belang voor je plek in de maatschappij. Het onderwijs kan een grote rol spelen in het rechttrekken van deze ongelijkheid, maar moet dan wel…
Lees verder

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Whitepaper arbeidsmarkt

Whitepaper onderwijs arbeidsmarkt

Whitepaper digitale toepassing didactiek

didactiek download

Whitepaper Werkstress de baas

HR download onderwijs

Whitepaper Hybride leeromgeving

Leeromgeving download

Whitepaper maatschappij

Maatschappij onderwijs download

Whitepaper onderwijsontwikkeling

onderwijsontwikkeling download

Whitepaper effectief afstandsonderwijs

Onderwijs organiseren download

Whitepaper professionalisering

onderwijs professionalisering download

ICT-gebruik in het onderwijs

Onderwijs Technologie download

Registreer je als lid

Artikelen & Blogs

Apps & Tools

🙁

WORD LID

Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE

In de spotlight

Vacature

Schooldirecteur | Margrietschool

Boek

Burgerschap is zorgen voor jezelf, zorgen voor elkaar en voor de aarde waar we op wonen.

DOEboek Burgerschap: 100 acties om de wereld mooier te maken

Kalender

Bouwen maar HJK banner Landelijk congres Jonge Kind-600x275a
landelijk congres bouwen maar banners-600x627a

Landelijk congres Jonge Kind 2024: Bouwen maar!

App

Picoo stimuleert actief samen spelen onder kinderen met de eerste interactieve spelcomputer voor buiten. Zonder scherm! Zo combineert Piccoo het avontuurlijke van buitenspelen met het interactieve van gamen. Eindeloos speelplezier dus! 
gamification onderwijs

Picoo – gameconsole voor buitenspelen