Schoolzwemmen maakt een comeback: essentieel voor kinderveiligheid

De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om schoolzwemmen opnieuw in te voeren in het basisonderwijs. Deze keuze, gedreven door de toename van het aantal kinderen zonder zwemdiploma, markeert een cruciale verandering in het onderwijs. Dit initiatief benadrukt het belang van zwemvaardigheid voor de veiligheid en het welzijn van onze kinderen. Zwemvaardigheid is in een waterrijk land als Nederland essentieel en schoolzwemmen biedt een gestructureerde manier om deze vaardigheid aan alle kinderen te bieden.

Zwemvaardigheid: een dringende noodzaak

De noodzaak voor schoolzwemmen wordt duidelijk door de verontrustende toename van het aantal kinderen zonder zwemdiploma. In 2022 was dit aantal verdubbeld, met ongeveer 45.000 kinderen die niet konden zwemmen. Deze cijfers zijn alarmerend, vooral in Nederland, waar water een groot deel van de leefomgeving uitmaakt. Zwemvaardigheid gaat verder dan alleen plezier in het water; het is een kwestie van overleven en veiligheid.

Vroeger was schoolzwemmen een vast onderdeel van het onderwijsprogramma: ieder kind leerde zwemmen tijdens schooltijd. Maar door de jaren heen – met veranderingen in onderwijsbeleid en bezuinigingen – verdween schoolzwemmen geleidelijk uit veel gemeenten. Dit heeft geleid tot een situatie waarin een significant aantal kinderen het basisonderwijs verlaat zonder zwemdiploma.

Uitdagingen tackelen: strategieën en oplossingen

Het effectief aanpakken van het zwembadtekort bij de herinvoering van schoolzwemmen vereist een proactieve en creatieve benadering. Overheid en lokale gemeenschappen moeten samenwerken om zowel nieuwe zwemfaciliteiten te bouwen als bestaande efficiënter in te zetten. Dit betekent het toewijzen van specifieke zwemtijden voor scholen en het bevorderen van samenwerking tussen publieke en private sectoren om het aanbod van zwemfaciliteiten te vergroten. Innovatieve oplossingen, zoals het gebruik van mobiele zwembaden in gebieden waar de zwemfaciliteiten beperkt zijn, kunnen ook een rol spelen.

Daarnaast is het belangrijk om bestaande zwembaden niet alleen toegankelijker te maken voor scholen, maar ook om ze beter af te stemmen op de behoeften van schoolzwemprogramma’s. Dit kan bijvoorbeeld door het verbeteren van de faciliteiten en de beschikbaarheid van gekwalificeerde instructeurs. Overheden kunnen stimuleringsmaatregelen overwegen om zwembaden aan te moedigen hun diensten toegankelijker te maken voor scholen. Door deze gezamenlijke inspanningen kunnen we ervoor zorgen dat schoolzwemmen een haalbare en effectieve toevoeging wordt aan het onderwijsprogramma.

Zorgvuldig plannen

De herinvoering van schoolzwemmen biedt leerkrachten en scholen nieuwe mogelijkheden en verantwoordelijkheden. Ze moeten zwemlessen zorgvuldig inplannen binnen het bestaande onderwijsprogramma, wat nauwe samenwerking met zwembaden en gemeenten vereist. Een grote uitdaging hierbij is het vinden van voldoende tijd binnen het drukke schoolrooster.

Scholen moeten creatief zijn in het herstructureren van hun programma’s om ruimte te maken voor zwemlessen. Dit kan betekenen dat andere vakken flexibel worden ingepland of dat er speciale zwemdagen worden gecreëerd. Deze aanpassingen vragen om een flexibele houding en goede communicatie tussen alle betrokken partijen. Actieve betrokkenheid en innovatief denken zijn dan ook onmisbaar om deze uitdagingen succesvol aan te pakken.

Gedeelde verantwoordelijkheid

Schoolzwemmen als gedeelde verantwoordelijkheid vraagt om een gecoördineerde aanpak van verschillende partijen. De overheid speelt een sleutelrol in het bieden van financiële en infrastructurele ondersteuning, essentieel voor de toegankelijkheid van zwemfaciliteiten. Scholen nemen de leiding in de praktische uitvoering, waarbij de organisatie van zwemlessen binnen het bestaande curriculum valt. Dit vereist een zorgvuldige planning en nauwe samenwerking met zwembaden.

Maar ook ouderbetrokkenheid is onmisbaar in dit proces. Ouders stimuleren en ondersteunen hun kinderen niet alleen in het zwemleerproces, door actieve betrokkenheid bij het leerproces van hun kinderen. Bijvoorbeeld door het bijwonen van zwemlessen en het aanmoedigen van oefenen buiten schooltijd. Zo versterken zij bij kun kinderen het besef van het belang van zwemveiligheid. Hun inzet en betrokkenheid zijn onmisbaar voor het succes van schoolzwemmen. Door deze samenwerking van overheid, scholen en ouders wordt schoolzwemmen een integraal en effectief onderdeel van de algehele educatie en ontwikkeling van kinderen.

Komt schoolzwemmen echt terug?

De herinvoering van schoolzwemmen in het basisonderwijs zou een positieve ontwikkeling voor de veiligheid van kinderen in Nederland zijn, maar het is niet de eerste keer dat er een motie hiervoor aangenomen is. Om nu daadwerkelijk stappen te kunnen zetten vraagt om een gecoördineerde inspanning van alle betrokken partijen. Door de uitdagingen aan te gaan, bevorderen we niet alleen de fysieke veiligheid van kinderen, maar creëren we ook een cultuur van zwemvaardigheid en plezier.

Meer lezen over schoolzwemmen

Wil je meer lezen over schoolzwemmen? Lees dan vooral even een het rapport Een slag slaan voor zwemveiligheid van de Rijksoverheid , dit artikel en op de website van VOS/ABB