Werkagenda mbo zet in op kansengelijkheid

367 Miljoen extra op jaarbasis

Het middelbaar beroepsonderwijs krijgt er tot en met 2027 flink meer geld bij van het kabinet. In totaal gaat het om 4,4 miljard euro, waarvan een groot deel al was aangekondigd in de begroting van onderwijsminister Robbert Dijkgraaf. Ruim 360 miljoen euro jaarlijks is echt nieuw geld, volgens het ministerie. Het mbo is een prachtige vorm van onderwijs, door de hechte combinatie van onderwijs en bedrijfsleven uniek in de wereld. De kwaliteit van opleiden is goed en de vraag naar vakmensen is en blijft de komende jaren heel groot. Bijna de helft van alle studenten in Nederland studeert aan een mbo, ruim 500.000 studenten. Het aantal verwachte nieuwe mbo-studenten daalt de komende jaren, terwijl het tekort aan vakmensen steeds groter wordt. Op 13 oktober jl. presenteerde minister Robbert Dijkgraaf de inzet van het kabinet voor het mbo.

In de werkagenda staan vijf prioriteiten centraal:

• het bevorderen van kansengelijkheid voor mbo-studenten,
• het verbeteren van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, inclusief stages
• het verbeteren van onderwijskwaliteit, onderzoek en innovatie. (ontwikkelen van onderzoekende vaardigheden (practoraten/docent-onderzoekers)
• de professionalisering van docenten
• het stimuleren van een leven lang ontwikkelen

We hebben juist alle vormen en talenten hard nodig, ze staan echt aan de lat en verdienen de waardering die hen zo toekomt.

Minister Robbert Dijkgraaf

Stagepact & kansengelijkheid

Een van de actiepunten in de werkagenda voor het mbo is het zogenaamde ‘stagematching’. Hiertoe wordt een Stagepact afgesloten waar voor de periode van de werkagenda in totaal € 30 miljoen beschikbaar is. De minister haalt de verantwoordelijkheid voor het vinden van een stageplek weg bij de student en legt die nadrukkelijk bij de school. Nu moeten studenten nog eerst op gesprek bij een bedrijf om te zien of er een ‘klik’ is. Dijkgraaf ziet ‘stagematching’ als belangrijk middel in de strijd tegen stagediscriminatie. Mbo’ers met een migratieachtergrond worden vaker afgewezen door een leerbedrijf waar ze solliciteren dan studenten zonder migratieachtergrond, blijkt uit onderzoek.

Voorzitter Adnan Tekin van de mbo-raad is blij met de aandacht voor het mbo. Toch is hij ook kritisch over het voorstel om via stagematching discriminatie tegen te gaan. De verantwoordelijkheid komt wat hem betreft dan te veel eenzijdig bij de scholen te liggen. Hij roept partners in het bedrijfsleven dan ook op hun verantwoordelijkheid te nemen.

Sleutelrol voor het mbo

Met de investeringen wil het kabinet laten zien dat het mbo ‘een sleutelrol’ heeft in de toekomst van Nederland, omdat goede vakmensen hard nodig zijn en blijven voor verschillende sectoren zoals de zorg, de woningmarkt en de energietransitie. “De gelijkwaardigheid van alle studenten, dus ook het mbo, staat voor mij voorop”, aldus de minister, “Het zijn de studenten van nu die straks de oplossingen bedenken en maken voor de uitdagingen van morgen.”

• Om mbo’ers te stimuleren komen er onder meer excellentieprogramma’s.
• Verder doet Dijkgraaf een oproep aan bedrijven, gemeenten en studentenverenigingen om ook mbo’ers te laten meedoen in studentenverenigingen en -sport en dat zij net als studenten in het hoger onderwijs kunnen profiteren van studentenkortingen.
• Zeker 50 miljoen euro komt beschikbaar om de drempels weg te nemen tussen verschillende onderwijsprogramma’s zoals het vmbo, mbo en hbo. Die moeten beter op elkaar aansluiten.

Agendapunten Werkagenda mbo 2022-2027

Daarnaast wordt het leven lang ontwikkelen nog belangrijker als we kijken naar de steeds sneller veranderende arbeidsmarkt. Het mbo kan een belangrijke rol spelen in het om- en bijscholen van volwassenen zodat die aan de slag kunnen in diverse tekortsectoren zoals ICT, Techniek en in de Zorg. Het kabinet trekt maar liefst 367 miljoen euro extra uit per jaar voor het mbo.

waarbij:

• 3 miljoen euro per jaar specifiek ingestoken wordt op de ondersteuning voor practoraten. Hierbij wordt er ook nog 22 miljoen euro uit de kwaliteitsagenda voor practoraten vrijgemaakt.
• De professionalisering van docenten hoog op de agenda staat, hiervoor wordt 142 miljoen euro uit de werkagenda vrijgemaakt om een goed carrièreperspectief te kunnen bieden voor docenten. Daarbij komt er 1 miljoen euro per jaar vrij voor het verbeteren van digitale vaardigheden bij docenten en in totaal 22 miljoen voor een Comeniusprogramma wat zich richt op excellent docentschap.
• Het bieden van goed onderwijs aan de regio’s van de mbo’s een extra impuls krijgt door een jaarlijkse investering van 3 miljoen euro voor het aanbod van arbeidsmarktrelevante beroepsopleidingen en kleinschalig vakonderwijs. Ook stelt het kabinet in de periode van 2024 tot en met 2026 in totaal 90 miljoen beschikbaar om er voor te zorgen dat er op korte termijn ook een adequaat aanbod van mbo-opleidingen in stand blijft.
• 33 miljoen per jaar extra wordt geïnvesteerd in de doorstroom van het beroepsonderwijs, met wellicht 17 miljoen daar bovenop. Daarmee samenhangend zal er 47 miljoen per jaar extra besteed worden aan de verbetering van loopbaanoriëntatie, -begeleiding en een experiment voor oriëntatieprogramma’s.
• Daarnaast ligt er eeen focus bij het versterken van de begeleiding in het beroepsonderwijs, door te investeren in kwetsbare studenten in de laatste fase van hun opleiding (25 miljoen per jaar), een uitbereiding van de regionale meld- en coördinatiefunctie (RMC) naar 27 jaar (25 miljoen per jaar), het opstellen van een Stagepact om met name voor studenten de kwaliteit van stages te waarborgen (30 miljoen euro) en door een bekostiging voor het kabinet van 150 miljoen euro extra per jaar voor het mbo- niveau 2.
• En er 15 miljoen euro per jaar wordt besteed aan laaggeletterdheid.
• structureel € 2 miljoen wordt uitgetrokken voor de basisvaardigheden Nederlands, rekenen en burgerschap, als onderdeel van het bestaande Masterplan Basisvaardigheden. De kwalificatie-eisen voor burgerschapsonderwijs worden opnieuw vastgesteld zodat er duidelijkheid komt over inhoud en kwaliteitseisen. Om te investeren in docenten en teamleren op het gebied van basisvaardigheden wordt vanaf 2023 structureel € 30 miljoen beschikbaar gesteld.
• Samen met vertegenwoordigers van studenten, docenten, gemeenten en bedrijfsleven (zoals JOB, BVMBO, de mbo-raad, VNO-NCW, MKB-Nederland, SBB en de VNG)  de mbo-werkagenda wordt opgesteld. De voortgang van de werkagenda wordt gemonitord aan de hand van meetbare indicatoren. Voor de uitvoering en monitoring van deze werkagenda is in totaal € 13 miljoen beschikbaar.
• De huidige regeling Regionaal Investeringsfonds MBO 2019-2022 (RIF) met één jaar wordt verlengd. Naar verwachting treedt op 1 januari 2024 een nieuwe regeling in werking die aansluit bij de werkagenda MBO.

Lees ook:

• Robbert Dijkgraaf, de Kamerbrief: Inzet Werkagenda mbo/ 20-10 2022

Bronnen:

• Rijksoverheid:  Forse ambities voor mbo: € 4,4 miljard tot en met 2027
• Katapult: Miljarden investering in het mbo
• NOG: Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf trekt honderden miljoenen extra uit voor mbo –
• NOS: Bedrijf moet stagiair accepteren die mbo-school aandraagt

.