Stress studenten door corona

Stress en stemmingsklachten door corona

Caring Universities (CU) heeft in juni 2020 een online vragenlijst verstuurd naar bijna 87 duizend studenten van vier universiteiten om hen te vragen naar psychische problemen als stress en hun welbevinden. In het Caring Universities project werken de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), de Universiteit Leiden, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Maastricht samen. Het responspercentage lag laag, op ongeveer 9,6%, waardoor het mogelijk niet representatief is voor alle studenten. Deze resultaten vergeleken ze met gegevens van een vergelijkbare survey van vorig jaar op de VU, naar onder meer stress gerelateerde klachten. De resultaten laten zien dat de COVID-19 pandemie en de genomen maatregelen een impact hebben op de studenten die de survey hebben ingevuld.

Uit het eerste jaarlijkse onderzoek van Caring Universities lijken studenten tijdens de coronacrisis meer last te hebben van psychische klachten zoals angst, stress en stemmingsklachten dan daarvoor. Ook geven zij aan last te ondervinden van de pandemie en de genomen maatregelen op het gebied van studievoortgang en geestelijke gezondheid. Hoeveel meer last zij hiervan hebben is lastig te zeggen door verschillende beperkingen van de onderzoeksresultaten.

Wanneer de resultaten verdeeld worden in categorieën zien we dat;

• 33.1% van alle studenten rapporteert matig tot ernstige stemmingsklachten
• 18.2% matig tot ernstige angstklachten

10,6 % toename in depressieve klachten

Ten opzichte van de vorige survey op de VU (2018-2019) is dit een statistisch significante toename van respectievelijk 10.6%  in depressieve klachten. 5.3% toename in angstklachten. Klachten van verhoogde stress (PSS-10 > 20.4) komen voor bij 40.6% van alle studenten. Dit is 24.8% meer dan verwacht vergeleken met normatieve data onder studenten uit eerder onderzoek.

• 27.1%  van de respondenten verwacht studievertraging op te lopen
• 43.3% geeft aan dat online les volgen een negatief effect op de studie heeft
• 56.3% Door COVID-19 geeft aan zich slechter te kunnen concentreren
• 52.5% is eenzamer
• 44.6% is somberder

Zie voor alle resultaten de tabel in de download.

Toename in stressklachten betrekkelijk?

Het percentage studenten met matig tot ernstige depressieve klachten is 10.6% hoger dan in de periode voor
COVID-19. Matig tot ernstige angstklachten zijn 5.3% hoger. Dit komt niet per se op het conto van COVID-19. Een limitatie van dit onderzoek is het lage percentage studenten dat heeft gereageerd. Tevens betreft het een eenmalige meting gebaseerd op zelfrapportage. Ook dienen de gevonden resultaten te worden aanschouwd binnen het kader van de ontluikende volwassenheid, welke een druk kan uitoefenen op de psychische gesteldheid van studenten. De conclusies moeten daarom voorzichtig geïnterpreteerd worden. In welke mate de gerapporteerde toename in  stress is toe te schrijven aan corona is moeilijk te zeggen. Ondanks deze beperkingen nemen de universiteiten het signaal serieus en zoeken ze naar manieren om studenten blijvend te helpen.

E-health aan de hand van e-coaches

Caring Universities wil dit doen door een online programma te ontwikkelen dat specifiek is gericht op de gevolgen van de coronacrisis voor studenten. Dit om hen te helpen hier beter mee om te gaan door hun veerkracht en weerbaarheid te vergroten. Aandacht voor de balans tussen studie en privé, het stellen van doelen, aandacht besteden aan jezelf staan op de agenda. Speciaal daarvoor opgeleide e-coaches begeleiden deze interventie.

Caring Universities biedt op dit moment al een aantal online e-health programma’s aan. Studenten kunnen zo zelf laagdrempelig en anoniem met hun psychische klachten aan de slag. De programma’s worden goed gewaardeerd door de deelnemende studenten. Van hen geeft 95% aan erg tevreden te zijn over de modules die Caring Universities aanbiedt.

Ontluikende volwassenheid en psychische problemen

Psychische problemen zoals somberheid, angst en stress komen wereldwijd voor bij gemiddeld een op de drie studenten. Daarnaast kunnen studenten kampen met psychologische problemen zoals, procrastinatie (het vermijden van taken die gedaan moeten worden), perfectionisme, faalangst, gebrek aan zelfvertrouwen, slaapproblemen en excessieve verlegenheid. Dergelijke psychische problemen laten zich gedeeltelijk verklaren
in het licht van die ‘ontluikende volwassenheid’.

Studievertraging en uitval

In deze levensfase liggen de jongvolwassene een aantal ontwikkelingstaken voor. Zo moet deze zich losmaken  van ouders, nieuwe relaties aangaan, identiteit vormen en wat dies meer zij. Deze levensfase kan turbulent zijn omdat de ontwikkelingstaken veel vragen van een jongvolwassene. Het zal niet verbazen dat alle perikelen rondom corona en online onderwijs en een gefrustreerd sociaal leven, de studenten extra stress oplevert. Uit wetenschappelijk onderzoek is bekend dat psychische en psychologische problemen binnen een studiecontext kunnen leiden tot studievertraging en uitval. Op de lange termijn kunnen ze een negatief hebben op de persoonlijke ontwikkeling van studenten. Psychische en psychologische problemen bij studenten zijn de laatste tijd veelvuldig in het nieuws en zowel universiteiten als hogescholen blijven werken aan initiatieven om studenten te ondersteunen waar dit nodig is.

Voel je je somber, leeg en eenzaam? Wellicht zijn dit symptomen van een depressie. Kijk op 113.nl/depressie voor informatie en hulp bij depressie. Praten over depressie met je naasten kan helpen.