Zonder relatie geen prestatie
Voor veel studenten werkt zijn voorkomen verwarrend. Hij is moeilijk te plaatsen naar regio, naar afkomst. Kennelijk is het voor zijn studenten wel belangrijk, want dit is doorgaans de eerste vraag die hem gesteld wordt. En nee, Amin Assad vindt het niet irritant. Zijn afkomst, en zijn vlucht vanuit Irak zijn deel van zijn verhaal en hij heeft dat omarmt. Hij ziet die verwarring en de nieuwsgierigheid juist als oprechte interesse en als een opening. Een opening tot een dialoog van mens tot mens.
Docent van het jaar
Juist dit typeert de jonge docent Sociaal-Juridische Dienstverlening, onder meer bij het Instituut voor Recht. Begin dit jaar werd hij door de Hogeschool Utrecht benoemd tot Docent van het Jaar 2021. ‘Dat vond ik een prachtige eer en een compliment van de studenten. Ze zeiden: Amin is de ideale verbinder. Dat vond ik mooi, maar wat zeiden ze nou eigenlijk? Waar komt dat vandaan? Ik zweer je, ik heb geen idee. We praten gewoon van mens tot mens. Het zijn relaxte lessen.’ Wat maakte zijn lessen zo anders dan die van andere docenten? ‘Er zijn zoveel andere goede leraren hier op school. Ik voelde me daarom opgelaten. In mijn zoektocht naar het antwoord ging ik terug naar de kern. Wie ben ik? Een onderdeel is waar ik vandaan kom, de vlucht van mijn ouders. Hij dacht na: De benoeming vormde voor mij de directe aanleiding om een boek te schrijven.’
‘Alles voor jullie’
Dat boek is er nu. ‘Alles voor jullie’, heet het. Het is een ode aan zijn ouders. Over de vlucht, opgroeien in Nederland en en een pleidooi om de student centraal te laten staan in de lessen. ‘Het fundament van goed onderwijs is dat je een band met studenten opbouwt.’ Want dát is zijn succes, denkt Asad. In het boek schrijft hij vanuit zijn lessen. Hij vertelt over hoe zijn ouders zijn gevlucht uit Irak en hoe dat hem tot op de dag van vandaag maakt wie hij is. Amin beschrijft de soms barre vlucht van zijn ouders met hun kinderen, van Irak naar Iran naar Syrië om via Oostenrijk in 1988 in Nederland te landen. Saillant detail: door de langdurige vlucht van het gezin zijn de drie broers allemaal in een ander land geboren. De oudste Nowar in Irak, de middelste Nassar in Iran en de jongste telg Amin in Syrië.
Attitude of gratitude
‘De reacties op zijn boek zijn ‘louter positief’, vertelt hij. ‘Mensen zijn erdoor geraakt, ontroerd en geëmotioneerd. De een herkent zich in het verhaal van het vluchten, sommigen vinden zich in de onderwijsvisie en weer anderen halen er het liefdesverhaal tussen mijn ouders naar boven. Mijn ouders hebben altijd de nadruk gelegd op wat we wél hadden, niet op wat we niet hadden. Ze zijn altijd dankbaar en positief. Niks kan nog stuk, want ze zijn al door een hel gegaan. Ik ervaar dat gevoel ook.’
Subjectificatie
Het zijn soms heftige en vaak persoonlijke verhalen die hij in het boek beschrijft en die hij ook tijdens de colleges met zijn studenten deelt. Dat heeft alles te maken met zijn visie op onderwijs. Onderwijs staat of valt met het creëren van een vruchtbare bodem. ‘Het fundament van goed onderwijs is dat je een band met de studenten opbouwt’, meent hij. Hij gelooft in het cliché: zonder relatie geen prestatie. Onderwijs leidt niet alleen op voor werk, maar voor het leven. ‘Ik wil mijn studenten handvatten meegeven en kennis waar ze hun hele leven iets aan hebben, wat ze vormt als mens.’ Hij lacht constant tijdens het gesprek. ‘Ik ben de jongen met de glimlach. Dat is hoe ik leef.’
Doorgeven
‘Onderwijs draait niet alleen om kennisoverdracht. Het gaat ook om het opbouwen van een relatie met je studenten. Als docent heb je een hele bevoorrechte positie, je kunt de volgende generatie beïnvloeden.’ Op 20-jarige leeftijd zou hij willen dat een docent tegen hem had gezegd: ‘Amin, jammer van die afwijzingen, maar kijk eens hoe fantastisch je het gedaan hebt en hoeveel kwaliteiten je hebt.’
Asad: ‘Als je tijdens een college van een uur een kwartier verhalen vertelt of een boek laat lezen dan gaat het sec gezien ten koste van de onderwijstijd. Maar het gaat erom dat zij de leerdoelen halen, de stof begrijpen. En hoe krijg jij ze nou zo ver dat ze willen leren en naar je willen luisteren? Daar moet je in investeren. Ik denk dat studenten juist meer leren als je werk maakt van die relatie.’
Mindset creëren
Asad: ‘Geef studenten zelfvertrouwen. Steek tijd in je leerlingen. Het kost misschien tien minuten van je lestijd, maar studenten zijn er zoveel gemotiveerder door. Het slagingspercentage van mijn klassen is hoog. Ze gaan extra hun best doen.’ Amin krijgt nog regelmatig berichten van oud-studenten met een bedankje. ‘Fijn dat je in me geloofde. Door jouw geloof en het geloof in mezelf heb ik die baan gekregen.’ ‘Eigenwaarde is iets onmeetbaars. Ik heb geen succesformule om studenten aan een stageplaats te helpen. Maar ik geloof heilig in verbinding en het opbouwen van relaties.’
Discriminatie blijven benoemen
‘Met name op het mbo hoor ik van studenten met een Turkse of Marokkaanse achtergrond dat stagediscriminatie veel voorkomt. Ze krijgen veel afwijzingen, waarbij onduidelijk is waarom ze afgewezen zijn. Vaak moeten ze tien brieven sturen. En iemand die Jan heet, stuurt er maar één. Dat is echt de harde realiteit.’ Voor de helderheid. Jan en Mohammed zitten in dezelfde klas en hebben dezelfde cijfers. Amin kreeg in de tijd zelf geen uitnodigingen, ondanks zijn fantastische cijferlijst. (hij studeerde cum laude af – red). Nu probeert hij zijn studenten te helpen. ‘Ga niet in een hoekje zitten huilen vol zelfmedelijden. Ja, het is een probleem, maar wat doe je eraan? Kruip je in de slachtofferrol of ga je in jezelf geloven en kom je terecht op de plek waar je terecht wilt komen?’, zo vat hij zijn boodschap samen. Allereerst, en dat is ook zijn tip aan andere docenten, erken dat er discriminatie is. ‘Durf het erover te hebben. Ontkennen is een dooddoener. Jij hoort hier niet, horen ze eigenlijk. Dat geeft zeker op jonge leeftijd een harde klap, een deuk in hun zelfvertrouwen. We moeten discriminatie blijven benoemen.’ Als docent kun je echter ook iets doen om de studenten te helpen, meent hij. ‘Creëer een mindset’
Geloof in jezelf
Bij zijn lessen recht probeert Amin de studenten vaak ook levenslessen mee te geven. Allerlei maatschappelijke problemen worden besproken. ‘Ja, discriminatie is een probleem maar wat doe je ermee? Er zijn oplossingen. Bijvoorbeeld anoniem solliciteren. Ook gaan we met studenten face to face langs bij bedrijven om het ijs te breken. Jammer dat dat zo moet, maar het helpt wel.’ Dat geldt ook voor solliciteren onder een andere naam. ‘Natuurlijk komen ze achter je migratieachtergrond als je dan op gesprek komt. Maar door die Nederlandse naam kom je in ieder geval langs de poortwachter. Als werkgevers de studenten ontmoeten, zien ze hoe gemotiveerd ze zijn en willen ze hen graag aannemen. Als ze je dan alsnog afwijzen, moet je daar dan wel willen werken? Die eigenwaarde probeer ik ze ook mee te geven.’ Bij een les recht gaat het dikwijls over de grondwet en kun je het makkelijk over dit soort maatschappelijke zaken hebben. Maar iedere docent, ook van andere vakgebieden, zou het volgens Amin moeten bespreken.
Te veel aan taken
Sommige docenten werpen tegen dat zij niet zo interessant zijn; zij kunnen immers niet zo’n bloedstollend vluchtverhaal vertellen. Daar is hij het niet mee eens: iedereen heeft een verhaal. ‘Wij als docenten zitten in een bevoorrechte positie’, oppert hij. ‘We kunnen een hele generatie studenten positief beïnvloeden. Maar de realiteit op de werkvloer is dat docenten omkomen van het werk. Ze hebben geen tijd om daarover na te denken. Mijn boek is – naast een ode aan de verbinding – een pleidooi om weer te zien waarom we het allemaal doen: voor de studenten. Zowel binnen als buiten het onderwijs geldt: de kern is dat we sociale dieren zijn en elkaar nodig hebben.’ Door zijn verhaal te vertellen, hoopt Asad dat zijn studenten dat ook tegen hem doen. ‘Door de leerlingen stukjes te geven van wie ik ben, hoop ik dat zij ook stukjes aan mij geven. Zo creëer je een band en kun je als docent veel bereiken’, zegt hij. Asad is gedreven en opportunistisch.
