Wat maakt een goede lesmethode? Tjipcast met Erik Meester

Daar zet het kabinet ook op in. Voortaan krijgen leerlingen alleen nog lezen, schrijven en rekenen aangeboden volgens ‘effectief bewezen lesmethoden’, staat in het nieuwe regeerakkoord.

‘Je ziet inderdaad dat er iets door begint te dringen. Er is internationaal veel onderzoek gedaan naar hoe kinderen basiskennis het beste kunnen aanleren. Maar tussen die onderzoeken en de praktijk op scholen zit nu nog een enorme discrepantie.’

Wat is die praktijk dan?

‘Op veel scholen wordt onderwezen vanuit het gedachtengoed van het ‘gepersonaliseerd leren’. Dit hangt samen met de ‘21st century skills’-beweging, die rond het millennium een enorme hype werd. Op elk onderwijscongres stond wel iemand te bepleiten dat kennis niet meer belangrijk is, omdat alle informatie al op internet staat. Als kinderen eenmaal weten hoe ze die informatie zelf kunnen opzoeken, volgt de kennis vanzelf, is de gedachte hierachter.

‘Maar dit is een misvatting. Kennis gaat altijd vooraf aan vaardigheden, niet andersom. Iedereen kan via Google op een Wikipedia-pagina komen, maar niet iedereen kan begrijpen wat daar staat. Zonder kennis verliezen kinderen zich hopeloos op internet, ze zijn ook niet in staat om fake news te herkennen.’

‘Dat gepersonaliseerd leren is in de praktijk niet organiseerbaar en niet betaalbaar. Onderwijs is geen zelfstudie, onderwijs doe je met elkaar. Dat klassikale is ontzettend belangrijk. Als je allemaal hetzelfde leert, kun je daar samen goed over nadenken en de diepte ingaan. Bovendien lijken leerlingen meer op elkaar dan dat zij verschillen in de manier waarop zij leren.

‘Bij de meeste lesmethoden van tegenwoordig wordt nog maar weinig kennis echt onderwezen. Na een introductieles wordt snel overgestapt op ‘onderzoekend leren’. Leerlingen kiezen dan allemaal hun eigen leervraag en gaan hun bevindingen vervolgens aan elkaar presenteren. Maar die leerlingen komen zo niet tot diepgang en zo’n presentatie zit vaak vol misconcepties. Daar leren ze dus geen snars van.’

Wat moet er gebeuren om het tij te keren?

‘De belangrijkste factor in de klas is de leraar. Die moet de regie terugnemen. Duidelijk uitleggen, vaardigheden stapsgewijs laten inoefenen en veel
vragen stellen ter controle van begrip.’ […]

‘Wat naar mijn idee echt helpt, is als er een nationaal gegarandeerd curriculum op scholen komt, dat vaststelt wat kinderen aan het eind van elke groep minimaal moeten weten. Met periodieke landelijke toetsen om te kijken of dat is gelukt. Laten we daar eens mee beginnen, in plaats van weer de portemonnee trekken zonder onderbouwde visie.’

Fragmenten uit het interview met de Volkskrant door Nadia Ezzeroili en Irene de Zwaan. Lees het hele interview hier.