In het curriculum van basis- en voortgezet onderwijs en ook in dat van de lerarenopleidingen neemt digitalisering nog een zeer beperkte positie in. Lessen uit twee Deense pilots.
Het Deense digitale curriculum – 4 speerpunten
Geen besef van intentie algoritme
Op bezoek bij het Deense Ministerie van Onderwijs vertelt dat ministerie over de landelijke digitaliseringsstrategie. In 2010 werden digitale vaardigheden voor het eerst in het Deense curriculum opgenomen, als integraal onderdeel van het vak Deens. In 2014 volgde een tweede vernieuwing, waarbij de nadruk lag op digitale communicatie, creativiteit en ethiek. Welke lessen kunnen we trekken voor het Nederlandse onderwijsveld.
Alhoewel het onderwijs in Denemarken anders georganiseerd is, zijn de uitdagingen vergelijkbaar. Er is nauwelijks onderzoek naar het effect van digitale ontwikkelingen op het welzijn van kinderen. En er zijn grote verschillen in digitale vaardigheden bij zowel de leerlingen als de docenten. Het succes van meer digitale vaardigheden bij leerlingen hangt (te) vaak af van de ‘nieuwsgierigheid en deskundigheid’ van de docent. Net als in Nederland, moet ook hier heel wat gebeuren om leerlingen klaar te maken voor een leven in een maatschappij die meer en meer steunt op technologie.
Ole Sejer Iversen, professor Child Computer Interaction van de Aarhus University is betrokken bij de digitaliseringsagenda in Denemarken. Hij bevestigt de urgentie om in actie te komen. Kinderen hebben bijvoorbeeld geen idee wat algoritmes zijn en doen. Net als de meeste volwassenen hebben ze vaak geen enkel beeld van de intentie van de ontwerper.
De vier competenties van het Deense digitaliseringscurriculum
Om de digitale geletterdheid te vergroten onder Deense leerlingen namen de Denen concrete stappen en formuleerden in korte tijd vier gewenste competenties die de leidraad moeten gaan vormen voor het Deense digitaliseringscurriculum:
- Digital empowerment; kritische, reflectieve en constructieve examinering en begrip van de mogelijkheden en consequenties van digitale artefacts.
- Digitaal design en design processen; organisatie en implementatie van iteratieve en incrementele design processen met inachtneming van de context van toekomstig gebruik.
- Computational thinking; het praktisch en creatief inzetten van digitale tools om een probleem op te lossen.
- Technologische kennis en vaardigheden; eigen maken van digitale technologieën, bijbehorende talen en het programmeren.
Lessen uit de Deense pilots
Het Deense ministerie van Onderwijs heeft samen met 46 scholen 2 verschillende pilots uitgezet. Bij de ene helft worden de competenties integraal aangeleerd, als onderdeel van de bestaande vakken. Bij de andere helft van de scholen worden de competenties als een apart vak verzorgd. De pilot is nog in volle gang. Het is dus nog niet duidelijk welke methode het meest effectief is of dat een hybride vorm de voorkeur verdient.
Iedereen moet digitaal vaardiger worden: de docenten, de leerlingen, de politici, de schoolleiders en de bestuurders
vertelt Ron Zuijlen. ‘Wat wij leren van de Denen is dat aan verschillende tafels gelijktijdig geacteerd moet worden.’ Daarnaast moet ook de discussie over ethiek gevoerd worden en meer onderzoek gedaan worden om de resultaten van de verschillende initiatieven te evalueren. Of een integrale en gelijktijdige aanpak ook het meest effectief is, is nog ongewis.
Voor het ontwikkelen van de vier competenties en het creëren van een breed draagvlak dat bijdraagt aan een prominente positie van digitaal onderwijs, is structurele samenwerking tussen alle werkvelden – onderwijs, overheid en bedrijfsleven – onontbeerlijk. Dat leren we van de Denen.
Het Nederlandse curriculum
De laatste vernieuwing van het curriculum voor het basis- en voortgezet onderwijs in Nederland dateert uit 2006. Inmiddels is er een generatie die met digitale oplossingen en technologie is opgegroeid aan de samenleving afgeleverd. In het curriculum van basis- en voortgezet onderwijs en ook in dat van de lerarenopleidingen neemt digitalisering nog een zeer beperkte positie in. Onder de noemer curriculum.nu wordt er werk van gemaakt dit vanaf 2020-2022 te gaan veranderen. VO-content anticipeert actief op de voorstellen die vanuit ontwikkelscholen en ontwikkeldocenten worden gedaan.
zie hier het curriculum.nu en een artikel op kennisnet over het Deense digitale onderwijs
Ook Interessante Artikelen
‘Brave’ gaat over dapper burgerschapsonderwijs
ADHD of de taal van het kind?
Bekijk nog meer
Artikelen & Blogs
Vacatures
Kalender Items
Boeken
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.