Implementatie wettelijke verplichting twee uur bewegingsonderwijs primair onderwijs lastig

Scholen in het primair onderwijs moeten vanaf schooljaar 2023/2024 ten minste twee (les)uren per week bewegingsonderwijs geven. In de praktijk komt dat neer op ten minste 2 x 45 minuten per leerling per week. Uit onderzoek van Mulier Instituut en een KVLO-peiling blijkt dat dit nog lastig is.

Wat houdt de wettelijke verplichting in?

De norm houdt in dat scholen in het primair onderwijs verplicht zijn om vanaf 1 augustus 2023 tenminste twee lesuren bewegingsonderwijs te geven. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen stelde hierover een brochure samen [ 1 ].
In de brochure valt onder meer te lezen dat:

• de urennorm bewegingsonderwijs geldt voor het hele primair onderwijs en ook het speciaal basisonderwijs;
• de (les)uren bewegingsonderwijs ook gegeven mogen worden in een zogenaamd ‘blokuur’ maar alleen indien het spreiden van
• de (les)uren over de week niet mogelijk is;
• schoolbesturen geen extra bekostiging ontvangen voor het halen van de urennorm bewegingsonderwijs;
• buitenspelen geen vervanging maar een aanvulling is op bewegingsonderwijs;
• schoolzwemmen geen onderdeel van het curriculum voor bewegingsonderwijs is.

Wie mag bewegingsonderwijs in het primair onderwijs geven?

De wet bepaalt dat de lessen bewegingsonderwijs gegeven mogen worden door leerkrachten die daartoe bevoegd zijn. Je bent bevoegd als je in het bezit bent van een getuigschrift Lichamelijke Opvoeding (HBO-ALO), waaruit blijkt dat er voldaan is aan de bekwaamheidseisen. Leerkrachten die één van onderstaande bevoegdheden hebben mogen ook bewegingsonderwijs geven.

• PABO Getuigschrift van voor 1 september 2005
• PABO Getuigschrift met post-initiële leergang bewegingsonderwijs
• Aantekening J
• Akte J en akte S
• PABO (alleen voor groep 1 en 2/kleutergroepen)

Onderzoek Mulier Instituut

Het Mulier Instituut onderzocht in maart 2023 in opdracht van de Vereniging Sport en Gemeenten hoe zij de basisscholen in staat stellen om aan de wettelijke verplichting te voldoen. Uit het onderzoek [ 2 ] komen de volgende zaken naar voren:

• 85 procent van de gemeenten geeft aan alle scholen genoeg sportlocaties te kunnen bieden om aan de nieuwe verplichting te voldoen.
• In een deel van de Nederlandse gemeenten (15 procent) is ten tijde van de bevraging nog onduidelijk of ze alle scholen in staat kunnen stellen straks wekelijks tweemaal 45 minuten bewegingsonderwijs voor hun leerlingen te verzorgen. Dit gaat om gemiddeld één op de vijf scholen in deze gemeenten.
• Gemeenten verwachten dat meer lessen bewegingsonderwijs in de buitenlucht zullen plaatsvinden.  Van de gemeenten maakt 60 procent gebruik van sportvelden en 56 procent van schoolpleinen.

Onderzoek KVLO

De KVLO bracht in kaart hoe het rondom het thema huisvesting voor het primair onderwijs gesteld is. De peiling, die ingevuld is door 272 vakleerkrachten werkzaam in het po, wijst uit dat er zorgen zijn over de huisvesting. Het is onder meer gebleken dat er niet altijd voldoende accommodatie beschikbaar is. Daarnaast laat de kwaliteit van de accommodaties (op onder andere het gebied van onderhoud, oppervlakte, akoestiek en ventilatie) bij een aantal scholen ook te wensen over. In de factsheet ‘Huisvesting bewegingsonderwijs’ [ 3 ] lees je hier meer over.

Handreiking Impuls Bewegingsonderwijs

Impuls Bewegingsonderwijs heeft in verband met de wettelijke verplichting de handreiking procesbegeleiders Accommodaties voor bewegingsonderwijs [ 4 ] opgesteld. De handreiking schetst eerst het wettelijk kader, vervolgens een gezamenlijke aanpak en zoomt daarna in op de knelpunten. Per knelpunt wordt aangegeven wat de procesbegeleider kan doen en worden een aantal tips gedeeld.

De handreiking onderscheidt drie knelpunten:

• Gebrek aan zaalruimte in de omgeving.
• Verlies van onderwijstijd door afstand tot de accommodatie.
• Onvoldoende toewijzing van uren zaalruimte.

Bronnen