Een samenwerkingsproces start vaak op basis van collectieve belangen; Het belang van de afzonderlijke organisaties en de individuele belangen zijn zeker zo belangrijk in het krachtenveld. Over valkuilen en uitspreken.
Conditie #1 ging over ambitie. Het is de kunst een ambitie te vinden die inspireert en tegelijkertijd aansluit bij de doelen van iedere partner. Dat blijkt doorgaans niet eenvoudig. Met het risico van schijnsamenwerking, ingeleid door welluidende, goedbedoelde juichbegrippen.
In dit derde deel over samenwerking in het onderwijs aandacht voor de volgende van de vijf condities die een samenwerking kansrijk maken.
#2. Recht doen aan alle belangen: individuele belangen, organisatiebelangen en collectieve belangen
Natuurlijk, heeft iedere organisatie belangen. Logisch toch? In een goede samenwerking wordt recht gedaan aan de wensen van elke organisatie. Als dat niet gebeurt, gaan partijen dwarsliggen, haken ze af of gaan ze elkaar tegenwerken. Waar ligt de oplossing? Kijk naar de belangen die achter de standpunten verstopt zitten.
Where you stand, depends on where you sit.
Het is de kunst om met respect voor elkaars belangen oplossingen te bedenken. De onderzoekstraditie waarin dit denken centraal staat is de wereld van mutual gains. Hierbij ga je verder dan de simpele ‘ik ben voor dit, tegen dat of ik wil dat bereiken en dat juist niet hebben’. Dat zijn standpunten die gebaseerd zijn op meningen en argumenten. Op basis daarvan bereik je geen samenwerking. Kijk dus naar de belangen die achter deze standpunten schuil gaan. Welke belangen raken aan de continuïteit, kernwaarden of het imago van de organisatie? Vragen om hierachter te komen zijn:
Er zijn drie soorten belangen die allemaal een plek moeten krijgen in het samenwerkingsverband. Een duurzame relatie is gebaat bij het in kaart brengen en meewegen van alle belangen die elk afzonderlijk immers hun rol spelen en opeisen in de voortdurende interactie. Voor de hand liggend is het collectieve belang. Dit is wat beide partijen doorgaans aan tafel brengt. Maar er zijn meer krachten in het spel. We onderscheiden er drie:
Oprechte interesse in de collectieve, maar ook de organisatie- en individuele belangen is dus noodzakelijk om een duurzame samenwerking te bereiken. Belangen bepalen mede hoe je kijkt.
sommige instellingen blijven hangen in een concurrentiedenken en opereren niet vanuit een breder regionaal belang
uit: samenwerking in het onderwijs eindrapport
Een andere valkuil is dat er niet of nauwelijks wordt gecommuniceerd over de belangen in de samenwerking. Veelal zijn partners meteen doorgestroomd naar het convenant, het contract of de joint venture. Bijna zonder uitzondering loopt een dergelijk samenwerkingsproces dan op den duur vast. Partners moeten terug naar de fase van ambitiebepaling, waarin alsnog een echte dialoog over ieders belang moet plaatsvinden. Want als de belangen en het gesprek daarover structureel verwaarloosd zijn, is er sprake van een permanente en soms uitputtende staat van onderhandeling.
Partners moeten in de eerste fase in gesprek over de individuele, organisatie- en collectieve belangen van het samenwerkingsverband. Dat biedt uitzicht op gemotiveerde partners en erkenning van wederzijdse belangen.
conditie #3: Oog voor persoonlijke relaties en groepsdynamiek
ResearchNed: Samenwerking binnen het onderwijs eindrapport, 2014 (bron via de redactie)
WORD LID
Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.
PUBLICEER
Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.
