Negatief effect van smartphone op het leren
Het bezit en gebruik van smartphones onder jongeren is zeer groot. In 2018 gebruikte 99 procent van hen internet op een mobiele telefoon. Eén op de drie leerlingen in het voortgezet onderwijs heeft bijna de hele dag online contact met anderen. Vijf procent vertoont kenmerken van verslaving. Het NRO deed onderzoek ‘naar de effecten van (een verbod op) smartphones, laptops en tablets in de les en op school op de leerprestaties van vo-leerlingen en mbo-studenten.’ Vrij gebruik van smartphones, tablets en laptops tijdens de lessen heeft een negatief effect op leerprestaties. Waarschijnlijk is de aandacht die sociale media en berichtenverkeer opeisen daarvan de belangrijkste oorzaak.
Concentratie op de leertaak
Het NRO constateert dat leerlingen in het voortgezet onderwijs en mbo-studenten te veel worden afgeleid en zich niet kunnen concentreren op de leertaak. Er zijn aanwijzingen dat vooral lager presterende leerlingen deze negatieve effecten ondervinden. Een verbod op het bezit van smartphones op school kan de concentratie bij leerlingen tijdens de les verbeteren en daarmee hun leerprestaties.
Leerprestaties en smartphonegebruik
De mate van gebruik van smartphones door leerlingen en studenten hangt negatief samen met hun leerprestaties. Vier op de tien leerlingen geeft aan dat ze door de smartphone minder tijd besteden aan hun huiswerk. Het oorzakelijk verband tussen smartphonegebruik en leerprestaties is niet expliciet onderzocht. Afleiding ligt het meest voor de hand. Multitasken heeft een duidelijk negatief effect op het leerproces.
Gestructureerde inzet ICT
Ook bij laptops en tablets met internettoegang bestaat de kans dat leerlingen en studenten tijdens de les sociale media raadplegen en berichtjes lezen of versturen. Om deze mogelijke afleidingen te verkleinen, is het raadzaam ICT in de lessen gestructureerd in te zetten. ‘Gestructureerd’ wil zeggen dat apps op de telefoon of laptop/tablet ter ondersteuning van het leerproces dienen, bijvoorbeeld: oefeningen doen, vragen beantwoorden, in kleine groepjes opdrachten doen voor een project.
Meeste winst voor de laagst presterende leerlingen
Uit PISA-studies komt een negatief verband naar voren tussen ICT-inzet op school en prestaties op lezen, wiskunde en natuurwetenschappen. Hoe meer ICT-gebruik, hoe slechter de prestaties. Dat negatieve verband geldt vooral voor de laagst presterende leerlingen. Dit wijst erop dat vrij gebruik van ICT ongunstig uitpakt voor leerlingen die moeite hebben met leren. Leerlingen die makkelijker leren, ondervinden geen negatieve effecten van ICT-inzet op school.
Het onderzoek laat zien dat er in deze Engelse steden een duidelijke verbetering in de leerprestaties is opgetreden na een verbod op het bezit van een mobiele telefoon op school.
Breder schoolbeleid
Verschillende onderzoeken leveren aanwijzingen op dat een smartphoneverbod op school een gunstig effect heeft op leerprestaties. Het meest aangehaalde onderzoek hierover betreft een studie onder scholen voor voortgezet onderwijs in vier Engelse steden (Birmingham, London, Leicester en Manchester) waar aan schoolleiders (voortgezet onderwijs) naar aanpassingen in het schoolbeleid met betrekking tot bezit en gebruik van telefoons op school is gevraagd (Beland & Murphy, 2016). Het onderzoek laat zien dat er in deze Engelse steden een duidelijke verbetering in de leerprestaties is opgetreden na een verbod op het bezit van een mobiele telefoon op school.
Een smartphoneverbod lijkt alleen zinvol als het onderdeel is van breder schoolbeleid rondom inzet van ICT in het onderwijs. Om daarmee te voorkomen dat leerlingen/studenten vervolgens worden afgeleid door apps op andere apparatuur, zoals laptops of tablets.
Politiek aan zet
Minister Wiersma is op dit moment in gesprek met ouders, onderwijzers en wetenschappers en staat open voor een verbod ‘als daar grote behoefte aan is’. Hij hoopt de Kamer voor de zomer te informeren over de uitkomsten van die gesprekken. Als blijkt dat er een grote roep is uit scholen voor een landelijk verbod ‘dan moeten wij natuurlijk daarvoor aan de bak’, zegt Wiersma.
Bron:
Lees ook:
