Tags: lesontwerp, teamleren

Teamleren: beter lesontwerp in vier stappen

Teamleren vindt vaak nog ongestructureerd en onregelmatig plaats. De kwaliteit van het primaire proces, de les door de leerkracht voor de klas, is het meest gebaat bij een terugkerend teambreed proces gericht op de kwaliteit van het leerkrachtgedrag.

Doelgericht les verbeteren

Als we onze onderwijsresultaten daadwerkelijk willen verbeteren, zullen we in onze scholen aandacht dienen te besteden aan het ontwikkelen van een professionele lerende gemeenschap, gericht op de kwaliteit van het primair proces, gericht op de kwaliteit van het leerkrachtgedrag. (Michael Fullan)

Teamleren gebeurt vaak onregelmatig en ongestructureerd. Het onderstaande vierstappenplan van Jan Jutten kan helpen om op een doelgerichte manier met teamleren om te gaan.

In de processen vindt de actie plaats; dáár moet men zijn, wil men effectief onderwijs met goede resultaten. Resultaten zijn de afgeleiden van processen, het resultaat komt als de actie voorbij is! (Luc Stevens)

Stap 1: Formuleer leerdoel en inventariseer suggesties.

Enkele richtlijnen:

  • Één van de deelnemers is technisch voorzitter. De voorzitter let niet alleen op de structuur van de bijeenkomst, maar ook op de manier van communiceren.
  • Een kort gesprek over leerpunten van de deelnemers. Praat niet over problemen, maar over kansen en uitdagingen.
  • Zet de leervraag op een flap (of bord). Enkele voorbeelden: welke onderdelen vinden veel kinderen moeilijk? Waar zien we in de overzichten relatief veel lage scores? Wat vind ik zelf als leerkracht erg lastig?
  • Gedurende maximaal vijf minuten bedenkt elke deelnemer enkele mogelijkheden die hij/zij ziet om het beter te doen.
  • In tien minuten zet je een aantal ideeën (10 tot 15) op de flap: ieder geeft om de beurt een idee. Alle ideeën die mensen hebben komen op tafel: alleen inventariseren, geen “ja, maar”, geen kritiek of ander commentaar.

Noteren van alle ideeën is belangrijk; ga niet minuten lang discussiëren over de vraag of dit idee wel goed is. Schrijf alle ideeën op en kies daarna de beste uit!
Op deze manier krijgen leerkrachten allerlei ideeën van elkaar om zelf mee aan de slag te gaan. Het is een mogelijke structuur om ideeën van anderen te horen.

Identificeren van de uitdagingen op deze manier is in veel gevallen een groot deel van de mogelijke oplossing.

Stap 2: Maak een keuze

Kies voor één of twee ideeën uit het totaal van suggesties. Geef als voorzitter bijvoorbeeld drie minuten de tijd om daar samen uit te komen. Van belang is, dat leerkrachten leren tot snelle overeenstemming te komen en niet te vervallen in eindeloze discussies.

Een groep maakt in het algemeen een betere keuze maakt dan één enkel individu.

Stap 3: Ontwerp een lesplan

Je neemt hierin de belangrijkste tip(s) mee, zodat die uiteindelijk worden uitgevoerd in de klas. Omschrijf welke stappen er in de les (of activiteiten) zitten en hoe je e.e.a. zou kunnen aanpakken. Hier zien we het fundament van het teamleren in de lerende school: werkvormen die gericht zijn op samenwerking met de bedoeling om de kwaliteit van de lessen te verbeteren.

Veel aandacht besteden aan het samen ontwerpen van goede lessen levert vele malen meer op dan urenlang bezig zijn met werk nakijkwerk!

Stap 4: Bepaal een vorm van evaluatie

De groep vraagt zich af hoe men kan nagaan of de aanpak ook daadwerkelijk werkt, of het leidt tot betere processen en dus tot betere producten (resultaten) Formuleer heel specifiek wat je wil bereiken, doe dat niet te vaag. Werk met aantallen, scores, percentages. Plan de evaluatie op korte termijn. Het heeft geen zin als we over een jaar eens gaan kijken of een aanpak ook werkt. Na een maand moeten de resultaten al zichtbaar zijn.

Het is noodzakelijk deze werkvorm zeer regelmatig toe te passen.

Tijdens de activiteit kunnen de leerkrachten gebruik maken van een formulier om aantekeningen te maken. De opbrengsten van de vier stappen worden kort op het formulier genoteerd. Dit brengt structuur in de bijeenkomst, men legt zaken vast om ze nog eens na te kijken. Bovendien kan het proces op deze manier naar de schoolleiding inzichtelijk worden gemaakt. Het formulier kan er dus als volgt uitzien:

  1. Ons leerdoel
  2. Idee voor de aanpak
  3. Beschrijving van de les/activiteit
  4. Hoe en wanneer evalueren we

7. Besluit

Deze werkwijze biedt volgens Jan Jutten veel mogelijkheden om teamleren nieuwe impulsen te geven en om het leren van leerkrachten te verbinden met het verbeteren van het primair proces. Verder biedt de aanpak kansen om op teamniveau tegemoet te komen aan de basisbehoeften zoals Stevens die heeft beschreven:

  1. Relatie. Niet elke leerkracht is koning in de eigen klas, we zijn samen verantwoordelijk voor goed onderwijs. Elkaar helpen, ondersteunen, stimuleren is van groot belang in een team. Het vergroot het zelfvertrouwen en het gevoel van mensen dat ze deel uit te maken van een echt team en dat ze er niet alleen voor staan.
  2. Competentie. Leerkrachten krijgen kansen om anderen te laten leren van hun competenties en om zelf te leren van de competenties van anderen. Verschillen tussen leerkrachten worden in deze werkwijze gezien als kans om van elkaar te leren.
  3. Autonomie. Deze vorm van teamleren legt verantwoordelijkheden laag in de organisatie. Leerkrachten zijn eigenaar van hun eigen ontwikkeling, ze werken aan hun persoonlijk meesterschap. Zelf is niet alleen!! Leerkrachten lossen zelf problemen op, maar ze doen dat wel in samenwerking met elkaar: het wezen van teamleren in een lerende school!

Meer lezen:

  • Stichting LeerKracht: Het verbeteren van lessen met gezamenlijk lesontwerp
  • Toetsrevolutie: Ons model voor formatief handelen
  • GKA: Met het programma van De Transformatieve School trainen leraren met het hele team om per leerling beter te herkennen wat hij of zij met zijn of haar achtergrond nodig heeft, om hun gedrag beter te begrijpen en om een taal te spreken die past bij zowel de leraar als de leerling.
Tags: lesontwerp, teamleren
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Ook Interessante Artikelen

De Schooldichter laat spelen met taal

Taalplezier bevorderen. Creativiteit aanboren. En vooral: kinderen in hun waarde laten en ze serieus nemen. Niet teveel kaders, gewoon aan de knutsel met het mooiste materiaal dat er is: onze…
Lees verder

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Whitepaper arbeidsmarkt

Whitepaper onderwijs arbeidsmarkt

Whitepaper digitale toepassing didactiek

didactiek download

Whitepaper Werkstress de baas

HR download onderwijs

Whitepaper Hybride leeromgeving

Leeromgeving download

Whitepaper maatschappij

Maatschappij onderwijs download

Whitepaper onderwijsontwikkeling

onderwijsontwikkeling download

Whitepaper effectief afstandsonderwijs

Onderwijs organiseren download

Whitepaper professionalisering

onderwijs professionalisering download

ICT-gebruik in het onderwijs

Onderwijs Technologie download

Registreer je als lid

Artikelen & Blogs

Apps & Tools

🙁

WORD LID

Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.