Help je studenten beter samen te werken

Teamcoaching voor docenten

Het is makkelijk gezegd: vorm groepjes en werk samen aan een opdracht. Als docent vragen we studenten vaak om samenwerkingsopdrachten te maken. Soms maar voor één les, soms voor een heel blok of semester. Door mijn ervaring als docent en cursuscoördinator denk ik echter dat we daar te makkelijk over doen.

Een aantal voorbeelden uit de praktijk:

• Een student die vraagt om met een specifieke student in een groepje te worden gezet, want met haar/hem is het wél fijn samenwerken;
• Studentengroepjes waarbij je ziet dat er één student hard aan heeft gewerkt, terwijl de rest achterover heeft geleund (free rider effect);
• Studenten die vlak voor de deadline aangeven dat de samenwerking is vastgelopen.

Herkenbaar? We laten studenten als het gaat om samenwerken aan hun lot over. Samenwerken doen we al van jongs af aan en het is zo natuurlijk om samen te werken dat we er niet bij stilstaan wat we van studenten vragen. Op deze manier komen er geheid problemen. Wat kunnen we als docent doen om onze studenten beter te laten samenwerken?

Vruchtbare grond

Theorieën over teamfunctioneren en teamcoaching kunnen ons een hint geven. Het 6 Team Condities Model beschrijft bijvoorbeeld voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zodat een samenwerking tot bloei kan komen. Zie het als de vruchtbare grond waar de plantenkweker voor moet zorgen zodat de zaadjes kunnen gaan groeien.

Een essentiële voorwaarde is het werken aan een écht interessante groepsopdracht waarvoor je de anderen ook echt nodig hebt. Je kunt je wel voorstellen dat als je de opdracht net zo goed (of zelfs beter!) in je eentje kan doen, dit niet uitnodigend is om goed te gaan samenwerken.

• Een simpel voorbeeld: in mijn eigen studententijd heb ik wel eens een paper van 3.000 woorden moeten schrijven met maar liefst 6 andere studenten! Het free rider effect ligt dan al snel op de loer en dat is voor docent én student geen prettige situatie om in te zitten.
• Ook een groespopdracht die saai of te makkelijk is, is niet bevorderlijk voor de samenwerking. Toch denken we hier niet snel aan als we denken aan de samenwerkingsproblemen die ontstaan tussen studenten. Vaak zoeken we de schuld bij de individuele student die zich te weinig inzet, zoeken we het in de communicatie of denken we dat de verschillen tussen groepsleden te groot waren om goed te kunnen samenwerken.

Aandacht voor de opdracht

Als docent kunnen we echter zorgen voor de vruchtbare grond die nodig is om studentengroepjes te laten floreren. Ook kunnen we ervoor zorgen dat we de aarde opnieuw bemesten als blijkt dat de plant (lees: de samenwerking) niet van de grond komt. Door veel aandacht te besteden aan het ontwikkelen van een goede groepsopdracht kunnen we samenwerkingsproblemen voorkomen. Daarbij is het van belang dat studenten écht van elkaar afhankelijk zijn om de opdracht te halen en dat de groepsopdracht interessant en uitdagend is.

En als er dan toch problemen ontstaan, kun je middels teamcoaching deze problemen makkelijk en snel oplossen.

1. Kerr, N. L., & Bruun, S. E. (1983). Dispensability of member effort and group motivation losses: Free rider effects. Journal of Personality and Social Psychology, 44(1), 78-94.
2. Hackman, J. R. (2002). Leading teams: Setting the stage for great performances. Harvard Business Press.

Wil je hier meer over leren? Download dan mijn gratis e-book Teamcoaching voor docenten (HBO/WO)