Tags: , , ,

Zij-instromers in het onderwijs: psycholoog wordt juf

In het boek ‘Morgen neem ik echt ontslag’ staan veertien carrièreswitches beschreven. Elise Haarman koos voor het onderwijs. Nu werkt ze als leerkracht op de basisschool. Een loopbaan langs een rode draad van onderwijs, kinderen en vooral van een open vizier. Waar loopt ze tegen aan? Wat drijft haar?

Morgen neem ik echt ontslag

In het boek ‘Morgen neem ik echt ontslag’ vertelt Lian van Ark-Swinkels over veertien moedige carrièreswitches. Interviews met gewone mensen, kriskras door leeftijden, vakgebieden en opleidingsniveaus heen. Welk proces ging vooraf aan de het besluit: Ik ga het gewoon doen? Het boek geeft inspiratie en menselijkheid, tips van de ervaringsdeskundigen en coachende vragen van Lian tussendoor die je aan het denken zetten.

Elise Haarman (36) maakte al twee keer een carrièreswitch: van psycholoog werd ze communicatieadviseur, nu werkt ze als leerkracht op de basisschool. Een loopbaan langs een rode draad van onderwijs, kinderen en vooral van een open vizier. Waar loopt ze tegen aan? What makes her tick?

Papieren kinderen

Ik heb klinische psychologie gestudeerd en daarna gewerkt als psycholoog in een diagnostiekteam. Ik beoordeelde of kinderen die vastliepen in het regulier onderwijs in aanmerking konden komen voor een rugzakje of plaatsing in het speciaal onderwijs. In de praktijk beoordeelde ik vooral dossiers, ‘papieren kinderen’ dus. Omdat ik een vlotte pen heb, schreef ik daarnaast voor onze website en maakte de nieuwsbrief… dat vond ik eigenlijk leuker dan mijn reguliere werk. Met de komst van passend onderwijs werd de organisatie opgeheven en vanuit het sociaal plan ben ik toen de opleiding Wetenschapsjournalistiek gaan doen. Vervolgens ben ik als web-redacteur aangenomen bij de PO-Raad (de sectororganisatie voor primair onderwijs – red.) en later was ik daar communicatieadviseur. Vanuit die rol kwam ik geregeld op scholen voor interviews en reportages. De sfeer in de scholen beviel me gewoon heel goed. Mijn oudste zoon ging toen ook naar de basisschool. Hij had een tijd geen vaste leerkracht; er stond iedere week een andere invaller voor de groep. Voor een kind van vier jaar oud best heftig. Dat lerarentekort heeft mij het laatste zetje gegeven. Ik wilde nog meer van maatschappelijke waarde gaan doen. In het werk dat ik deed, zat ik in een politieke omgeving, dus veel kleine stapjes. Ik zag zelf niet echt de impact van wat ik deed, anders dan het aantal re-tweets of views van mijn teksten. Althans, míjn teksten… naarmate de organisatie groter en gelaagder werd, was daar steeds vaker eerst door tien mensen met rode pen doorheen gegaan. Dan lekt bij mij dus alle energie weg. Ik had behoefte aan een bepaalde vrolijkheid en luchtigheid. Nou, ga dan maar eens voor de klas staan met dertig stuiterballen, dan zie je direct het effect van je handelen.

Aandacht

Op de middelbare school had ik getwijfeld over de pabo. Maar ik deed gymnasium en dus was de reactie uit mijn omgeving: ‘Zonde van je capaciteiten, dan ga je je vervelen.’ Nu kies ik de niet-voor-de-hand-liggende route. Ik ga niet voor schooldirectrice of een functie in de schil er omheen, maar kies voor de basis van het
vak. Ik moet dezelfde dingen leren als iemand die net van de havo afkomt. Alleen ben ik nu absoluut niet ‘onder’ mijn niveau aan het werk. Het vraagt ándere capaciteiten. Ik moet echt hard werken voor wat nu van me gevraagd wordt.

Hoe dan?

Het zat al een hele tijd in mijn hoofd, maar hoe zou ik het gaan regelen? Vier jaar lang in deeltijd studeren naast mijn werk leek me te heftig. Ik wist van het bestaan van zijinstromen, maar dan moet je een schoolbestuur hebben dat die regeling uitvoert. Het schoolbestuur vraagt subsidie voor je aan en gaat samen met de pabo en de zijinstromer een contract aan om jou op te leiden. Dat gebeurde in mijn regio niet, daardoor bleef deze optie lang een dichte deur. Tot ik een mogelijkheid enigszins in de buurt zag en het selectietraject van interviews, assessments en snuffelstages inging. Vervolgens kreeg ik een plek op deze school. Ik was de eerste zijinstromer, noch ik noch zij hadden er ervaring mee. Ik ben daardoor wel in het diepe gegooid en we hebben alles onderweg uit moeten vinden.

De stip

Ik ben al jaren met dezelfde vent, in hetzelfde huis, doe niet zoveel gekke dingen. Maar in mijn werk wil ik altijd weer nieuwe dingen proberen als ik eenmaal iets kan. Ik heb nooit het beeld gehad van een lineaire carrière, had geen leidinggevende ambities. De vaak standaard ‘volgende, coördinerende stap’ zag ik niet voor me. En mijn manager bleef maar aandringen: ‘Wat is nou je stip op de horizon?’ ‘Nou, dit dus! Doei!’ Haha. Daar heeft hij wel spijt van gehad. Ik heb geen stip nodig, ik ontwikkel me vanuit mezelf en pluk van alles wat mee. Daarom zie ik ook geen enkele reden waarom ik het werk dat ik deed niet opnieuw zou kunnen oppakken,
mocht ik hier ooit klaar mee zijn.

Impact

Terug naar mijn vorige baan is voorlopig niet aan de orde. Ik voel me nu zeker meer van maatschappelijk nut. Dat kinderen, niet één maar dertig, mede dankzij mij een leuke leerzame dag hebben gehad; dat is echt wel kicken. Ik heb thuis bij het avondeten ook meer te vertellen. Leuke, maar ook verdrietige en zorgwekkende verhalen; soms moet ik echt even stoom afblazen. Over mijn kantoorperikelen deed ik dat nooit. Nu vraagt mijn zoon: ‘Mama, wat heb jij gedaan op school?’ We wisselen ideeën uit, zó leuk is dat! Het moment waarop ik weet waaróm ik dit doe, is wanneer het me lukt de nieuwsgierigheid van de kinderen te prikkelen. Ik geniet ook enorm wanneer ik een individuele leerling door de juiste vragen te stellen tot een bepaald inzicht kan laten komen. De trots op het gezicht van die leerling die moeite heeft met spellen en dan ‘s middags tijdens de muziekles ineens roept: ‘Hé, saxofoon, dat is een taxi-woord!’ Heerlijk vind ik dat.

Aandacht voor het proces

Ik heb mezelf ook al vaak vervloekt, hoor. Als het helemaal in de soep loopt voor de klas; waarom wilde ik dit?! Ga ik dit óóit leren? Iets waar veel zijinstromers en beginnende leraren tegenaan lopen is orde houden, de regie hebben over de klas. Soms overvallen de reacties van de kinderen me en moet ik hard werken om ze weer in de gewenste houding te krijgen. Van nature lukt het me vrij snel om kinderen te boeien, om hun interesse aan te wakkeren voor een bepaald onderwerp. Maar ik heb onderschat hoeveel aandacht het proces nodig heeft. Sowieso spelen er veel zaken mee; je hebt je lesprogramma, de afstemming met je duo-collega, de continue druk van de klok. En dan moet je dus super veel investeren in het oefenen van voorwaarden; hoe sta je in de rij, wat ligt er op je tafel, wat doe je als je een vraag hebt? Als kinderen iets saai vinden, moeten ze ineens naar de wc, valt spontaan de puntenslijper, vallen ze zelf van hun stoel of hangen ze aan je been. Sta je weer kids van je af te vegen. Ik moet eigenlijk strenger zijn dan ik wil zijn. Dus ik stel mezelf voortdurend gerust: je bent geen bitch, je bent gewoon duidelijk en consequent. Het is lastig dat ik me op de werkvloer met niemand kan vergelijken. Leeftijdsgenoten doen dit werk al vijftien tot twintig jaar, iemand van begin twintig heeft dan weer niet de levens- en werkervaring die ik heb. De lat voor mezelf ligt heel hoog. Eigenlijk kan ik nooit zeggen ‘dit was goed genoeg’, omdat ik altijd dingen zie die beter kunnen. Fijn voor het onderwijs, maar niet altijd fijn voor mezelf.

Onderscheid

Ik heb de ene werkdruk verruild voor een andere. Ik heb geen stress meer van iets dat al verstuurd moet voordat ik mijn kinderen überhaupt ontbijt heb gegeven, maar ik sta nu wel vanaf 8.20 uur áán. Het gaat maar door. Ik kan niet even boven een kop koffie uit het raam staren. Als de school uit is, moet ik mezelf dwingen dit wel te doen. Want dan ga ik daarna nog de klas vegen, vergaderen, het programma voor morgen voorbereiden, spullen bij elkaar zoeken en contacten met ouders onderhouden. Nu is er wel meer structuur, dat wel. Maar omdat ik alles zie en continu bezig ben, moet ik nog leren af en toe een pauze in te lassen in al die prikkels. Om te leren waar ik iets mee doe en wat ik negeer.

Shampoofles

Ik krijg terug dat ik zo authentiek ben. Ik ben blijkbaar mezelf voor de klas, maar onderzoek ook in hoeverre ik dat kan blijven. Want als ik te veel ‘mezelf’ ben, is het een bonte chaos. Dat is ook mijn kracht. Ik zie heel veel verbindingen en kansen om lessen aan elkaar te koppelen. Ik sta open en neem dingen van buiten mee de klas in. Als ik onder de douche een dijk van een spelfout op de shampoofles zie staan, gaat die fles mee naar school; wie ziet de fout? Hetzelfde geldt voor iets dat ik onderweg op het radionieuws hoor. Die creativiteit geeft me energie. Ik ben niet zo planmatig, maar dit wordt in het onderwijs wel van je gevraagd. Daar voel ik me nog wel eens onzeker over. Gelukkig zeggen de kinderen dat ze mij een fijne juf vinden. Maar ja, kinderen zijn ook gewoon slijmerds, hè? Van tevoren dacht ik dat ik op die school ook wel de nieuwsbrief zou gaan doen. Maar die behoefte heb ik dus helemáál niet. (lachend) Ik ben kapot! Heb m’n handen vol aan mijn klas en mezelf.


Lian van Ark-Swinkels wilde als kind journalist worden, maar had niets met het nieuws. Ze volgde een opleiding tot arbeids- en organisatiepsycholoog, inmiddels betiteld ze zichzelf als mensenjournalist. In het dagelijks leven werkt ze als business manager bij Giraffe HR. Daarnaast werkt ze freelance als diepte-interviewer en auteur en heeft ze haar droom waargemaakt ooit een boek te schrijven.

Tags: , , ,
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Ook Interessante Artikelen

Burgerschap? Gewoon doen!

Burgerschap. Een veelbesproken thema in onderwijsland. Maar hoe ingewikkeld is het eigenlijk, dat burgerschapscurriculum? Hoe past dat nog in het drukke schoolprogramma? Doen scholen het niet al? Hoe zorg je…
Lees verder

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Whitepaper arbeidsmarkt

Whitepaper onderwijs arbeidsmarkt

Whitepaper digitale toepassing didactiek

didactiek download

Whitepaper Werkstress de baas

HR download onderwijs

Whitepaper Hybride leeromgeving

Leeromgeving download

Whitepaper maatschappij

Maatschappij onderwijs download

Whitepaper onderwijsontwikkeling

onderwijsontwikkeling download

Whitepaper effectief afstandsonderwijs

Onderwijs organiseren download

Whitepaper professionalisering

onderwijs professionalisering download

ICT-gebruik in het onderwijs

Onderwijs Technologie download

Registreer je als lid

Artikelen & Blogs

Apps & Tools

🙁

WORD LID

Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE

In de spotlight

Vacature

Schooldirecteur | Margrietschool

Boek

Burgerschap is zorgen voor jezelf, zorgen voor elkaar en voor de aarde waar we op wonen.

DOEboek Burgerschap: 100 acties om de wereld mooier te maken

Kalender

Onderwijs Innovatie Festival Banner Homepage (5)

Onderwijs Innovatie Festival 2024

App

Picoo stimuleert actief samen spelen onder kinderen met de eerste interactieve spelcomputer voor buiten. Zonder scherm! Zo combineert Piccoo het avontuurlijke van buitenspelen met het interactieve van gamen. Eindeloos speelplezier dus! 
gamification onderwijs

Picoo – gameconsole voor buitenspelen